راهنمای استقرار ای‌آر‌پی - ERP مجموعه مطالبی است که به تناوب در وبلاگ پگاه آفتاب منتشر خواهد شد. در قسمت هفتم به موضوع «تست ERP» می‌پردازیم.
این انتظار وجود دارد که پس از تجربهٔ هزاران استقرار ERP، نرم‌افزار‌های ERP به این بلوغ رسیده باشند که دکمه نصب را بزنیم، برای نوشیدن یک لیوان چای از اتاق‌مان خارج شویم و هنگامی که باز‌می‌گردیم ببینیم ERP به صورت تمام و کمال نصب شده است. ولی اگر اینطور فکر می‌کنید باید بگوییم که متاسفانه سیستم‌های یکپارچه ERP برای چنین نصب ساده‌ای بسیار پیچیده‌تر هستند و با توجه به اینکه ERPها با توجه به نیازهای اختصاصی هر کسب و کار توسعه داده شده‌اند، داشتن چنین انتظاری بیهوده است. به همین دلیل یکی از عوامل بسیار مهم برای استقرار موفق ERP تست همه‌جانبه و گستردهٔ ERP انتخاب شده است.
پیش‌نیاز‌های تست ERP چیزی بیشتر از مامور کردن افراد به آزمودن و سنجش نرمافزار است. فرایند تست نرمافزار، عملی تکرارشونده است. این فرایند تنها محدود به تست باقی نمی‌ماند و علاوه بر تست در این مرحله باید مشکلات نیز مورد مطالعه و ارزیابی قرار بگیرد و برای اصلاح آن‌ها اقداماتی انجام شود.
در مرحله تست نرمافزار باید دادههای پایه‌ای معتبر در دسترس باشند تا بتوان از آن‌ها به عنوان پشتیبان و نقطه اتکای تست و عاملی برای فهم فرایندی که در حال تست است، استفاده کرد. همچنین در این مرحله باید موارد توسعه‌ای مورد سنجش قرار بگیرند و چگونگی تداخل آن‌ها با موارد دیگر مورد تست واقع شده نیز مشخص گردد. در این مرحله باید یک کلاینت اختصاصی که توسط ما کنترل و نظارت می‌شود برای تست انتخاب کنیم. به دلیل اینکه هر مرحله از تست به مرحله‌ای گسترده‌تر و بزرگ‌تر ختم می‌شود با پیشرفت طبیعی هر مرحله از تست با پیچیدگی‌های بیشتری روبرو خواهیم شد که آن‌ها را نیز باید در طول استقرار مورد آزمایش قرار داد.
پس از تکمیل و نهایی شدن پیکر‌بندی و تنظیمات اولیه نیاز است که تمام تراکنش‌های برنامه‌ریزی شده، تست نهایی شوند. در این مرحله به عنوان مثال یک سفارس فروش می‌سازیم، گزارشی از روند تولید استخراج می‌کنیم و یک سفارش خرید ثبت می‌کنیم. نیاز است که برخی از مشکلات پدیدار شده در این مرحله را دوباره مورد آزمایش قرار داده و در مورد آن‌ها بازنگری کنیم. این مرحله از تست به صورت فردی انجام می‌گیرد اما باید درکی گروهی وجود داشته باشد که همهٔ پارامتر‌ها در یک بازهٔ زمانی مشخص تست شده باشند. مدت کوتاهی پس از رسیدن به این تاریخ که در آن تست‌های تک فرایندی پایان یافت؛ باید اولین دور از تست یکپارچه را زمان‌بندی کرد. تست یکپارچه به این معنا است که یک فرایند کامل از ورودی ابتدایی تا خروجی نهایی مورد سنجش و تست قرار بگیرد. تست یکپارچه شامل ۱۰ الی ۶۰ تراکنش متوالی مورد نیاز برای اجرای کامل یک فرایند حقیقی است. کلید موفقیت در این فاز تست ERP، شناسایی پانزده تا سی سناریوی درست و صحیحی است که نود درصد فرایند‌های آن کسب و کار را نمایندگی می‌کنند. یکی دیگر از رمز‌های توفیق در این فاز کار سخت بر روی فرایند بهبود است؛ تا جایی که فرایند به بهترین و روان‌ترین شکل ممکن کار کند است.
پیش‌نیاز‌های تست ERP چیزی بیشتر از مامور کردن افراد به آزمودن و سنجش نرمافزار است. فرایند تست نرمافزار، عملی تکرارشونده است. این فرایند تنها محدود به تست باقی نمی‌ماند و علاوه بر تست در این مرحله باید مشکلات نیز مورد مطالعه و ارزیابی قرار بگیرد و برای اصلاح آن‌ها اقداماتی انجام شود.
دور بعدی تست یکپارچه شامل متخصصان موضوعات اصلی و کاربران شاخص سیستم می‌شود. در طول این مرحله از تست یکپارچه دادههای حقیقی به صورت تصادفی انتخاب می‌گردند. تصادفی انتخاب شدن داد‌ه‌ها در این مرحله، باعث اطمینان از مشخص شدن فرایند‌های صحیح در تست‌های یکپارچه خواهد شد. همچنین به کار بستن دادههای واقعی باعث خواهد شد که مشارکت‌کنندگان، ارزیابی درستی از خروجی نهایی داشته باشند. در تست یکپارچه دادههای پایه باید به خوبی توسعه یافته باشند؛ چون آن‌چه که دادههای اصلی برای تغذیهٔ درست فرایند را می‌سازد؛ توانایی وارد کردنِ دستورات واقعی توسط کاربران حقیقی است.
پس از تست‌های تک فرایندی و تست یکپارچه نوبت تست و اجرای یک تست واقعی یا به اصطلاح go-live می‌رسد. یک آزمون go-live شامل هماهنگ‌سازی موجودی، سفارشات فروش، خرید، تولید و تکرار صددرصدی هر فعالیت کسب و کار در هر دورهٔ زمان‌بندی شده است.
هر کدام از دوره‌های تست خاصیت آموزشی نیز خواهد داشت و باعث آشکار شدن مشکلات می‌شود. همچنین دوره‌های تست به مدیریت و کنترل پذیر شدن راه‌اندازی (go-live) سیستم نیز کمک خواهد کرد. در پایان، طی کردن یک چرخهٔ تست نقطه عطفی در روحیه و درک تیم استقرار خواهد شد. همین روحیهٔ انضمامی و درک به دست آمده در مرحلهٔ تست است که تیم را دربارهٔ موفقیت راه‌اندازی ERP مطمئن می‌سازد. این دانش و اطمینان که تنها با تکرار و موفقیت تست ERP حاصل می‌شود برای موفقیت استقرار ERP نیز یک عامل کاملاً ضروری است.
قسمت ششم: تیم مستعد
قسمت پنجم: تعهد مدیریت
قسمت چهارم: پالایش داده
قسمت سوم: مدیریت تغییر
قسمت دوم: انتخاب مشاوران استقرار
قسمت اول: انتخاب تامین‌کنندهٔ ERP
