شاخص سلامت تجهیزات (AHI) – معرفی ۳ مدل Kinetrics، TERNA و DNV GL

چکیده

شاخص سلامت تجهیزات یا به بیان دقیق‌‌تر شاخص سلامت دارایی (Asset Health Index – AHI) ابزاری است که داده‌های مرتبط با وضعیت یک دارایی را پردازش می‌کند. هدف از این شاخص، بررسی این موضوع است که آیا می‌توان تغییراتی در سلامت دارایی در طول چرخهٔ عمر آن ایجاد کرد یا خیر. این داده‌ها ممکن است در حین بهره‌برداری از دارایی به‌دست آیند، اما می‌توانند از سایر منابع اطلاعاتی مانند سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، سوابق قابلیت اطمینان تأمین‌کنندگان، داده‌های عوامل خارجی مرتبط و غیره نیز استخراج شوند.

ابزار AHI دیدگاهی دقیق و مبتنی بر داده ارائه می‌دهد تا بتوان، برای مثال، تمدید عمر مفید یک دارایی را به‌صورت مستدل توجیه کرد یا دارایی‌هایی را در یک تاسیس شناسایی نمود که به دلیل فرسودگی زودرس، نیازمند جایگزینی زودهنگام هستند.

در این مقاله، مدلی ارائه شده است که قابلیت به‌کارگیری در انواع مختلف تجهیزات و بخش‌های صنعتی را دارد. همچنین، مروری بر مهم‌ترین مواردی که شاخص سلامت دارایی در آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته، ارائه شده است. افزون بر این، مزایا و معایب کاربرد چنین ابزاری بررسی گردیده تا راهنمایی برای پژوهش‌های آتی در زمینهٔ استفادهٔ عمومی از این ابزار فراهم شود.

مقدمه‌ای بر شاخص سلامت دارایی AHI

امروزه، اپراتورهای شبکه با چالش‌های متعددی در زمینهٔ مدیریت دارایی‌های خود مواجه هستند. هم‌زمان با افزایش سن دارایی‌ها و بالا رفتن احتمال خرابی، انتظارات و الزامات ذی‌نفعان در حوزه‌های ایمنی، قابلیت اطمینان، محیط‌زیست و تأثیرات مالی نیز رو به افزایش است. ازاین‌رو، برآورد زمان باقیمانده تا وقوع خرابی (زمان مورد انتظار خرابی) اهمیتی روزافزون پیدا کرده و برنامه‌ریزی برای تعمیر، نگهداشت یا جایگزینی بهینهٔ دارایی‌ها به امری حیاتی تبدیل شده است.

با توجه به حجم بالای دارایی‌ها، یکی از چالش‌های اصلی مدیران نگهداری و تعمیرات این است که تعیین کنند کدام دارایی‌ها به توجه بیشتری نیاز دارند و چه اقداماتی باید برای آن‌ها انجام شود. پیچیدگی این تصمیم‌گیری زمانی افزایش می‌یابد که در نظر بگیریم هر طبقه از دارایی‌ها الگوهای خرابی متفاوتی دارد و هر نوع خرابی نیز پیامدهای خاص خود را در شبکهٔ دارایی‌ها ایجاد می‌کند .

هدف این پژوهش، مرور و تاکید بر جدیدترین مطالعات مرتبط با شاخص سلامت دارایی (Asset Health Index – AHI) است. در سراسر این مقاله، مفهوم شاخص سلامت دارایی و کاربردهای آن بررسی می‌شود. مدل‌های مختلف در سه بخش مورد بحث قرار می‌گیرند:

• بخش نخست به جمع‌آوری و پردازش داده‌ها اختصاص دارد،
• بخش دوم به ترکیب و محاسبهٔ شاخص،
• و بخش سوم به تفسیر نتایج و ارائهٔ پیشنهادهای مرتبط با مقدار شاخص می‌پردازد.

در پایان، محدودیت‌های مدل‌ها و چشم‌اندازهای آیندهٔ استفاده از شاخص سلامت دارایی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

 

نرم افزار نگهداری و تعمیرات پگاه آفتاب با یکپارچه‌سازی و اعتبارسنجی داده‌های نگهداشت و تجهیزات در طول چرخه عمر هر تجهیز و هم‌چنین امکان نمایشی سراسری از وضعیت تجهیز در یک محیط دیجیتالی متمرکز می‌تواند مسیر سازمان‌های و کسب‌و‌کارهای صنعتی را برای تعیین، سنجش و پایش شاخص سلامت تجهیزات را ساده و هموار سازد.

مفاهیم شاخص سلامت تجهیزات AHI

شاخص سلامت تجهیزات (Asset Health Index – AHI) نمره‌ای برای هر دارایی است که به‌منظور بازتاب یا توصیف وضعیت آن تعیین می‌شود و در نتیجه، نشان‌دهندهٔ میزان کارایی دارایی در انجام وظایفی است که از سوی سازمان برای آن تعیین شده است.

شاخص AHI روشی کاربردی برای کمی‌سازی وضعیت کلی سلامت دارایی‌های پیچیده به شمار می‌آید. بیشتر این دارایی‌ها از چندین زیرسیستم تشکیل شده‌اند و هر زیرسامانه می‌تواند دارای الگوهای متفاوتی از فرسایش و خرابی باشد. در برخی موارد، می‌توان گفت دارایی زمانی به پایان عمر مفید خود رسیده است که چند زیرسیستم آن به سطحی از تخریب رسیده باشند که ادامهٔ خدمت‌رسانی مورد نیاز کسب‌وکار را ناممکن کند.

بر این اساس، شاخص سلامت تجهیزات که بر پایهٔ داده‌های حاصل از پایش عملکرد، بازرسی‌های میدانی و آزمون‌های آزمایشگاهی محاسبه می‌شود، یک شاخص یکتا، عینی و کمّی ارائه می‌دهد. این شاخص می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای مدیریت دارایی‌ها، شناسایی نیازهای سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیرات مورد استفاده قرار گیرد .

علاوه بر عوامل مرتبط با وضعیت و عملکرد دارایی، شاخص سلامت تجهیزات باید شامل عوامل ایستا نیز باشد که به محل استقرار دارایی مرتبط‌اند. به این معنا که شرایط محیطی ممکن است مستقل از خود دارایی تغییر کنند یا در طول زمان هیچ تغییری نداشته باشند.

اهداف کلیدی در تدوین یک شاخص سلامت تجهیزات پیچیده عبارت‌اند از:

• شاخص باید نشان‌دهندهٔ میزان مناسب بودن دارایی برای تداوم خدمت‌رسانی و بازتاب‌دهندهٔ وضعیت کلی سلامت دارایی باشد.
• شاخص باید شامل معیارهایی عینی و قابل راستی‌آزمایی از وضعیت دارایی باشد، نه بر پایهٔ برداشت‌ها و مشاهدات ذهنی.
• شاخص باید قابل‌درک بوده و به‌سادگی تفسیر شود.

مدل‌های شاخص سلامت تجهیزات AHI

در ادامه، سه مدل مختلف از مطالعات پیشین که برای محاسبهٔ شاخص سلامت دارایی (AHI) پیشنهاد شده‌اند بررسی می‌شوند. به‌طور کلی، ورودی‌های این مدل‌ها می‌توانند شامل داده‌های مرتبط با وضعیت دارایی، نحوهٔ عملکرد تجهیزات، میزان دسترسی به قطعات یدکی مورد استفاده در نگهداشت و در برخی موارد، اطلاعات مربوط به موقعیت جغرافیایی باشند.

در الگوریتم‌های مورد استفاده برای محاسبهٔ شاخص، مشاهده می‌شود که در هر مدل، منابع مختلف داده از طریق ضرایب وزن‌دهی با یکدیگر تلفیق می‌شوند؛ این ضرایب بسته به میزان بلوغ مدل در هر صنعت یا بخش متفاوت است. همچنین، خروجی‌های حاصل از هر مدل و توصیه‌های مبتنی بر آن مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نمودار زیر (شکل ۱) مفهوم شاخص سلامت تجهیزات را نشان می‌دهد و تلاش دارد ورودی‌های گوناگون مدل را بر اساس منابع موجود در متون علمی گردآوری کرده و خروجی‌های مختلفی را که برای تصمیم‌گیری‌های بلندمدت مورد استفاده قرار می‌گیرند، نمایش دهد.

نکتهٔ مهم آن است که تمرکز این مقاله بر تصمیم‌گیری‌های بلندمدت است. البته، مدل‌های دیگری از شاخص سلامت دارایی نیز وجود دارند که به‌عنوان ابزارهایی در حوزهٔ پیش‌بینی و مدیریت سلامت (Prognostics and Health Management – PHM)  به کار گرفته می‌شوند.

 

 

مدل ۱: محاسبهٔ شاخص سلامت تجهیزات توسط شرکت  Kinetrics

مدلی که توسط شرکت Kinetrics در کانادا توسعه یافته است، رویکردی جامع برای ارزیابی وضعیت کلی ترانسفورماتورها ارائه می‌دهد. ورودی‌های این مدل شامل داده‌هایی از متغیرهای مختلف مرتبط با عملکرد و وضعیت تجهیز در طول عمر مفید آن است.

در این مدل، مقادیر هر متغیر محاسبه و به‌صورت دقیق ارزیابی می‌شوند. سپس این مقادیر نرمال‌سازی شده و با استفاده از ضرایب وزن‌دهی مناسب ترکیب می‌شوند تا در نهایت، شاخص سلامت دارایی اختصاصی برای هر تجهیز محاسبه گردد.

۱.۱ ورودی‌ها

ورودی‌های این مدل شامل داده‌های تاریخی متغیرهای عملیاتی (مانند میزان بار و تعداد دفعات عملکرد)، نتایج آزمون‌های آزمایشگاهی نمونه‌های روغن (از جمله کیفیت روغن، میزان گازهای محلول، اسیدیته و غیره) و همچنین نتایج آزمون‌های میدانی انجام‌شده توسط تکنسین‌ها مانند آزمایش عایق، ترموگرافی، وضعیت خوردگی و سایر بررسی‌های فنی است.

۱.۲ روش‌ محاسبهٔ شاخص

روش پیشنهادی برای محاسبهٔ شاخص بر پایهٔ نرمال‌سازی هر متغیر در بازه‌ای بین ۰ تا ۴ است. سپس هر متغیر با ضریب وزنی مخصوص به خود ترکیب می‌شود تا در نهایت، یک شاخص واحد به‌عنوان نمایندهٔ سلامت دارایی به دست آید.

به‌عنوان نمونه، در فرایند استانداردسازی نتایج آزمون‌های آزمایشگاهی، جدول زیر (جدول ۱) ارتباط میان غلظت گازهای محلول در روغن ترانسفورماتور و درجهٔ فرسودگی آن را نشان می‌دهد. در این جدول، غلظت گازهای مختلف بر اساس میزان ارتباط آن‌ها با فرایند پیری دارایی وزن‌دهی شده است؛ به‌گونه‌ای که گازهایی با وزن بیشتر، همان‌هایی هستند که در مراحل پیشرفته‌تر فرسودگی دارایی ظاهر می‌شوند.

معادلهٔ ۱ که در ادامه آمده است، بر اساس نتایج مربوط به گازهای محلول در روغن محاسبه می‌شود و مقدار به‌دست‌آمده برای این متغیر، یکی از ورودی‌های شاخص سلامت تجهیزات (AHI) به شمار می‌آید.

 

 

برای متغیرها، نویسنده دامنه‌ای از ضریب وزنی بین ۱ تا ۱۰ پیشنهاد می‌کند. مقادیر نزدیک به ۱ به متغیرهایی اختصاص داده می‌شوند که ارتباط بسیار اندک یا ناچیزی با فرسودگی تجهیز دارند. در مقابل، متغیرهایی که ضریب وزنی بالاتر از ۵ دریافت می‌کنند، معمولاً نمایانگرهای دقیق‌تری از میزان فرسودگی تجهیز هستند.

علاوه بر این، متغیرهای عملیاتی مانند ضریب بار ترانسفورماتور و ضریب توان نیز با نرخ فرسودگی تجهیز مرتبط‌اند، زیرا این متغیرها شاخص‌های مؤثری برای نشان دادن شرایطی هستند که تجهیز در آن‌ها خارج از محدودهٔ طراحی خود عمل می‌کند.

۱.۳ خروجی‌های مدل

در بخش خروجی مدل، نویسنده ترکیب تمامی متغیرهای نرمال‌سازی‌شده را در قالب یک شاخص واحد با دامنه‌ای بین ۰ تا ۱۰۰ پیشنهاد می‌کند.

 

 

در این مدل، مقدار ۱۰۰ بیانگر تجهیزی نو و کاملاً سالم است، در حالی‌که مقدار ۰ نشان‌دهندهٔ پایان عمر مفید تجهیز و نیاز آن به جایگزینی است، زیرا در این حالت، تجهیز عملاً از چرخهٔ بهره‌برداری خارج شده است.

برای محاسبهٔ شاخص سلامت تجهیز AHI، نویسنده معادلهٔ ۲ را پیشنهاد می‌کند.

مقدار شاخص سلامت با احتمال خرابی تجهیز در ارتباط است و در قالب بازه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شود که هر یک دارای تفسیرها و توصیه‌های خاص خود هستند. برای هر بازه از خروجی شاخص، پیشنهادها و اقدامات مشخصی ارائه شده است تا مدیران بتوانند در فرایند تصمیم‌گیری‌های نگهداری و تعمیرات از آن‌ها بهره ببرند.

شکل ۲ ارتباط میان شاخص سلامت تجهیزات و احتمال خرابی تجهیز را نشان می‌دهد.

مدل ۲: محاسبهٔ شاخص سلامت دارایی توسط شرکت  DNV GL

این مدل که توسط شرکت  DNV GL در شهر آرنهم کشور هلند توسعه یافته است، روشی برای محاسبهٔ شاخص سلامت تجهیزات ارائه می‌دهد که بر پایهٔ حداکثر نرخ خرابی قابل‌قبول برای سازمان و میزان بحرانیت تجهیز (Criticality) بنا شده است. هدف از این روش، به‌دست‌آوردن شاخصی است که بتواند اولویت‌بندی فعالیت‌های نگهداشت، تعمیرات اساسی و تعویض قطعات را تسهیل کند.

ورودی‌های این مدل شامل عمر مفید تخمینی تجهیز، عمر فعلی آن و مجموعه‌ای از متغیرهای وضعیت نظیر میزان بار، نتایج تحلیل‌های میدانی، و تعداد اقدامات نگهداشت انجام‌شده است.

خروجی این مدل، عمر مفید باقی‌ماندهٔ تجهیز  (Remaining Useful Life) بر حسب سال است.

 

 

۲.۱ ورودی‌ها

در این مدل، عمر مفید تجهیز به‌عنوان داده‌ای ایستا (ثابت) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این داده مبنایی برای برآورد اولیهٔ عمر تجهیز فراهم می‌آورد که در مراحل بعدی با استفاده از اطلاعات مربوط به وضعیت واقعی دارایی و الگوهای خرابی مشاهده‌شده در طول چرخه عمر تجهیز، اصلاح و دقیق‌تر می‌شود.

۲.۲  روش محاسبهٔ شاخص

روش محاسبهٔ شاخص که توسط شرکت DNV GL ارائه شده، از سه بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک بر اساس نوع دادهٔ ورودی تعریف می‌شوند. این سه بخش عبارت‌اند از:

• تابع تخریب (Degradation Function)
• تابع ایستا (Static Function)
• تابع وضعیت (Condition Function)

خروجی مدل از رابطهٔ میان این سه تابع به‌دست می‌آید و شاخص سلامت تجهیز را تعیین می‌کند که در این مدل، نمایانگر عمر مفید باقی‌ماندهٔ تجهیز است.

برای به‌کارگیری مدل، ابتدا باید بر اساس داده‌های تاریخی، میانگین عمر تجهیز برآورد شود. این مقدار، به‌عنوان عمر فنی متوسط در نظر گرفته می‌شود که در ادامه با توجه به وضعیت واقعی تجهیز تنظیم می‌گردد.

به‌عبارت ساده‌تر، مدل با توجه به شرایط فعلی تجهیز در زمان تحلیل، پایان عمر فنی پیش‌بینی‌شدهٔ دارایی را افزایش یا کاهش می‌دهد.

 

 

۲.۳ خروجی‌های مدل

پس از محاسبهٔ تمامی توابع روش پیشنهادی، این توابع با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا عمر مفید باقی‌ماندهٔ تجهیز به‌دست آید. برای انجام این محاسبه، ابتدا تابع آماری به‌صورت متوالی همراه با تابع وضعیت محاسبه می‌شود، در حالی‌که تابع تخریب به‌صورت موازی با سایر توابع محاسبه می‌گردد.

مشابه مدل قبلی، خروجی شاخص یک مقدار تقریبی از وضعیت سلامت تجهیز ارائه می‌دهد که در این مدل، نمایانگر عمر باقی‌ماندهٔ تجهیز است. شکل ۴ ترکیب توابع مختلف برای محاسبهٔ شاخص سلامت دارایی را همان‌گونه که نویسنده این مدل پیشنهاد کرده است، نشان می‌دهد.

مدل ۳: محاسبهٔ شاخص سلامت تجهیزات توسط شرکت  TERNA

این مدل که توسط شرکت Terna Rete  در ایتالیا توسعه یافته است، محاسبهٔ شاخص سلامت تجهیز را بر اساس پارامترهای ایستا و پویا ارائه می‌دهد.

پارامترهای ایستا با موقعیت جغرافیایی تجهیز مرتبط هستند و در طول زمان تغییر نمی‌کنند و مستقل از خود تجهیز هستند. نمونه‌هایی از این پارامترها شامل تکرار پدیده‌های فاجعه‌آمیز یا احتمال وقوع رعدوبرق است.

پارامترهای پویا با وضعیت واقعی تجهیز مرتبط هستند و می‌توان آن‌ها را در محل با آزمایش‌های عملکردی و بصری یا در آزمایشگاه از طریق نمونه‌برداری روغن، روان‌کننده‌ها و سایر آزمون‌ها اندازه‌گیری کرد.

خروجی مدل، شاخصی بین ۰ تا ۰.۵ است که در آن صفر بیانگر وضعیت تجهیزات نو و ۰.۵ نشان‌دهندهٔ وضعیت بحرانی است. هدف این شاخص، ارائهٔ پایه‌های فنی و اقتصادی برای تصمیم‌گیری در زمینهٔ سرمایه‌گذاری و جایگزینی تجهیزات است.

۳.۱ ورودی‌ها

این مدل، متغیرهای ایستا و پویا را به‌عنوان ورودی‌های مدل پیشنهاد می‌کند.

• متغیرهای ایستا: به خود دارایی وابسته نیستند و به موقعیت جغرافیایی آن مرتبط‌اند، مانند احتمال رعدوبرق یا رخدادهای فاجعه‌آمیز.
• متغیرهای پویا: به دارایی وابسته‌اند و با افزایش سن دارایی تغییر می‌کنند. با ثبت این تغییرات در طول زمان و مقایسهٔ آن‌ها با حداکثر و حداقل مجاز برای هر نوع تجهیز، می‌توان وضعیت سلامت دارایی را در هر لحظه از چرخهٔ عمر آن برآورد کرد.

 

 

پارامترهای وضعیت زیر به‌عنوان ورودی مدل در نظر گرفته می‌شوند و هر پارامتر به‌عنوان شاخص سلامت  (Health Index – HI)  معرفی می‌شود:

• شاخص سلامت دی‌الکتریک (HI dielectric): پارامترهایی مرتبط با وضعیت دی‌الکتریک و حرارتی که می‌توان آن‌ها را از تحلیل گازهای محلول به‌دست آورد. این پارامترها اطلاعاتی در مورد مشکلات الکتریکی (تخلیه‌های جزئی، تخلیه‌های با انرژی پایین، قوس‌های الکتریکی) و مشکلات حرارتی (نقاط داغ، اضافه‌بار) ارائه می‌دهند.
• شاخص سلامت حرارتی (HI thermal): پارامترهایی مرتبط با وضعیت خالص حرارتی کاغذهای عایق الکتریکی که از طریق تعیین‌های دوره‌ای CO₂ (دی اکسید کربن)، CO (مونوکسید کربن) و سایر گازها به‌دست می‌آیند.
• شاخص سلامت مکانیکی (HI mechanical): پارامترهایی مرتبط با وضعیت مکانیکی ترانسفورماتور که از آزمایش‌های الکتریکی میدانی مانند اندازه‌گیری القا، تحلیل پاسخ فرکانسی (SFRA)، و طیف‌سنجی حوزه فرکانس یا PDC/FDS استخراج می‌شوند.
• شاخص سلامت روغن (HI oil): پارامترهایی مرتبط با وضعیت روغن عایق که از طریق تعیین میزان آب، اسیدیته، ولتاژ شکست ۵۰–۶۰ هرتز (BDV) و ضریب تلفات دی‌الکتریک (DDF) به‌دست می‌آیند.

۳.۲ روش محاسبهٔ شاخص

از آنجا که عوامل وضعیت مختلف تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند، ابتدا باید با وزن‌های مربوطه استاندارد شوند. برای تبدیل مقادیر به اعداد بدون بعد، از راهنماها و استانداردهای بین‌المللی مانند IEC، IEEE، CIGRE و غیره استفاده می‌شود.

پس از استانداردسازی پارامترها، شاخص سلامت (HI) با استفاده از معادلهٔ ۳ محاسبه می‌شود.

 

 

که در آن HI_MAX  عددی از پیش تعیین‌شده است و در نتیجه، شاخص سلامت (HI) هر دارایی می‌تواند به صورت واحدهای نسبی (per unit – p.u.) بیان شود.

۳.۳ خروجی‌های مدل

خروجی این مدل، مقدار شاخص سلامت (HI) در بازه‌ای بین ۰ و ۰.۵ است. مقادیر بالاتر HI با سطوح پایین‌تر قابلیت اطمینان دارایی و مقادیر پایین‌تر HI با سطوح بالاتر قابلیت اطمینان مرتبط هستند.

بر اساس مقدار  HI، دارایی‌ها به چهار کلاس تقسیم می‌شوند. همان‌طور که در جدول ۲ نشان داده شده است، دارایی‌هایی که در کلاس‌های «بسیار خوب» و «خوب» قرار دارند، می‌توانند طبق روش‌های استاندارد نگهداشت مدیریت شوند، در حالی که دارایی‌های دسته «متوسط» یا «مشکوک» نیازمند افزایش دفعات بررسی‌ها یا تحقیقات دقیق‌تر هستند.

 

 

مدل‌هایی که در این مقاله معرفی شدند، از جهات مختلف اهمیت دارند، از جمله اینکه:

مدیران دارایی به مدل‌هایی نیاز دارند تا گزینه‌هایی را بررسی کنند که ارزش دارایی را هنگام نزدیک شدن به پایان عمر مفید آن به حداکثر برسانند. این گزینه‌ها می‌توانند شامل مواردی مانند تغییر شیوهٔ بهره‌برداری، جایگزینی جزئی یا نوسازی دارایی برای افزایش عمر مفید آن، یا اجرای برنامه‌های مستمر نگهداری و تعمیرات با روش «رفع نقص و ادامه بهره‌برداری» باشند که ممکن است نیازمند همکاری با تأمین‌کنندگان برای تأمین قطعات یا خدمات لازم نیز باشد.

عملکرد پیش‌بینی‌شده، که با دانش و اطلاعات دارایی‌ها پشتیبانی می‌شود، در بسیاری از شرکت‌ها موجود است و معمولاً مبتنی بر درک دقیق از نحوهٔ فرسودگی دارایی‌ها است؛ با این حال، اغلب در فرایند‌های رسمی سرمایه‌گذاری وارد نمی‌شود.

این مدل‌ها به فرایند تصمیم‌گیری کمک می‌کنند تا ارزش بهینهٔ چرخه عمر دارایی به حداکثر برسد.

چالش‌های بکارگیری شاخص سلامت تجهیزات (AHI)

امروزه، برای پاسخگویی به الزامات فزاینده در مدیریت دارایی‌ها، استفاده از مدل‌های AHI امکان بهبود فرایند‌های تصمیم‌گیری در شرایط مختلف نگهداری و تعمیرات را فراهم می‌کند. مرور متون علمی نشان می‌دهد که بهروش‌ها در استفاده از شاخص سلامت دارایی، مزایای زیر را تأیید می‌کنند:

• تجمیع تمامی منابع اطلاعاتی درباره وضعیت دارایی‌ها در یک دیدگاه یکپارچه از سلامت دارایی
• ارائه ارزیابی تقریبی از موقعیت دارایی نسبت به پایان عمر مفید آن
• پشتیبانی از ارزیابی وضعیت و عملکرد دارایی‌ها
• سهولت در تولید گزارش‌ها برای توجه به نگهداری و تعمیرات
• شناسایی نیازهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت برای جایگزینی تجهیزات منفرد
• پیش‌بینی نیازهای بلندمدت جایگزینی برای حجم بالای دارایی‌ها و شناسایی نقاط اوج سرمایه‌گذاری احتمالی
• شناسایی مشکلات، ریسک‌ها و فرصت‌ها برای مدیریت نگهداری و تعمیرات
• ارائه اطلاعات درباره روندهای فرسودگی دارایی که با نرخ طبیعی پیری همخوانی ندارند، که برای برنامه‌ریزی استراتژی‌های مناسب نگهداشت مفید است
• امکان مقایسه وضعیت دارایی‌ها بر اساس کلاس‌ها و موقعیت‌ها، که اقدامات آگاهانه در استراتژی عملیات و نگهداشت سازمان را تسهیل می‌کند

از سوی دیگر، هر سازمانی که تصمیم به پیاده‌سازی این ابزار در فرایند‌های استراتژیک خود برای بهبود مدیریت دارایی‌ها می‌گیرد، باید موارد زیر را مدنظر قرار دهد. بسته به سطح بلوغ سازمان، این موارد ممکن است گاهی به‌عنوان چالش‌هایی برای غلبه و در موارد دیگر به‌عنوان مشکلاتی برای اجتناب یا کاهش اثرات آن‌ها مطرح شوند:

• هزینه بالای جمع‌آوری داده‌ها: به‌دست‌آوردن برخی اطلاعات نیازمند حضور تکنسین میدانی برای بررسی و ثبت داده‌ها است.
• عدم قطعیت در ارزیابی وضعیت دارایی‌ها: می‌تواند باعث ناسازگاری‌ها و عدم یکپارچگی در جمع‌آوری داده‌ها شود.
• عدم اطمینان نسبت به بازگشت سرمایه، ارزش‌گذاری هزینه‌ها و تأمین مالی جایگزینی یا نوسازی دارایی‌ها: می‌تواند دستیابی به اطلاعات لازم را دشوار کند.
• کمبود روش‌های یکپارچه و سازگار برای ثبت، ذخیره‌سازی و ارجاع اطلاعات: ممکن است خطاهایی در فاز تحلیلی ایجاد کند.

پس از در نظر گرفتن این مزایا و معایب، بررسی پیاده‌سازی ابزار شاخص سلامت تجهیزات (AHI) ارزشمند خواهد بود. مراحل اولیهٔ جمع‌آوری و پردازش داده‌ها بسیار حیاتی هستند؛ بهبود مدیریت دارایی در این مرحله، نتایج بهتری را تضمین می‌کند.

برای هر سازمانی که تصمیم به استفاده از ابزارهای AHI می‌گیرد، ضروری است که مطالعه‌ای از وضعیت دارایی پس از جایگزینی را در مدل مدیریت دارایی خود گنجانده و تصمیمات خود را بر اساس شاخص سلامت دارایی هدایت کند. این رویکرد امکان یادگیری و تنظیم مدل ریاضی را بر اساس تجربهٔ واقعی سازمان فراهم می‌آورد و در نهایت منجر به نتایج بهتر در تصمیم‌گیری‌های بلندمدت خواهد شد.

نتیجه‌گیری‌

امروزه استفاده از ابزارها برای تصمیم‌گیری در زمینه نوسازی و جایگزینی بلندمدت تجهیزات در بسیاری از سازمان‌ها رایج شده است. با بهره‌گیری از تحلیل هزینه چرخه عمر (Life-Cycle Cost – LCC)، امکان درک هزینهٔ اقتصادی یک دارایی در طول عمر مفید آن و برآورد زمان مناسب برای جایگزینی در صورت نیاز فراهم می‌شود. با این حال، در بسیاری از موارد، تعداد بالای متغیرهایی که باید در محاسبهٔ هزینه واقعی دارایی در طول عمر آن در نظر گرفته شوند، منجر به ایجاد سناریویی با عدم قطعیت بالا می‌گردد.

در اینجا شاخص سلامت تجهیزات AHI به‌عنوان یک ابزار پشتیبان وارد عمل می‌شود. این شاخص از روش محاسباتی کاملاً متفاوتی استفاده می‌کند که مبتنی بر آزمون‌های آزمایشگاهی برای تعیین وضعیت دارایی، بازرسی‌های بصری، سوابق عملیاتی و نگهداشت، و سن تجهیزات و اجزای آن‌ها است.

نقشهٔ راه برای تعریف مدل AHI قابل اعمال بر انواع مختلف تجهیزات است. این مدل در حال حاضر در مرحله توسعه قرار دارد و این توسعه نیاز به ایجاد خطوط تحقیقاتی جدید را ایجاد کرده است؛ این امر علاوه بر کاربردهای موجود در حوزهٔ شبکه‌های الکتریکی، به‌ویژه در زمینهٔ ترانسفورماتورهای برق نیز مورد توجه قرار گرفته است.