شاخص دسترسی پذیری (Availability) و اثر آن بر آن نگهداری و تعمیرات
فهرست مطالب
دسترسی پذیری (Availability) چیست؟
دسترسی پذیری (Availability) شاخصی ارزشمند در تولید و نگهداری و تعمیرات است. اما این شاخص برای تولید و کارخانه شما چه معنایی دارد و چه تفاوتی با قابلیت اطمینان (Reliability) دارد؟
دسترسی پذیری به «میزانی که یک سیستم، زیرسیستم یا دارایی در وضعیت عملیاتی مشخص و آماده به کار در آغاز یک مأموریت باشد گفته می‌شود. زمانی که مأموریت در یک زمان نامشخص یا تصادفی درخواست می‌شود (Blanchard, 1998)»
به زبان ساده‌تر، دسترسی پذیری به مدت زمانی اشاره دارد که یک سیستم در دسترس و قادر به انجام وظایف خود است.
همین تعریف است که دسترسی پذیری را از قابلیت اطمینان متمایز می‌کند، زیرا قابلیت اطمینان به احتمال کارکرد بدون خرابی یک سیستم یا دارایی اشاره دارد؛ و این بدین معنی است که سیستم قابل اطمینان باشد. دسترسی پذیری پیرامون مهفهوم اتلاف زمانی تعیین می‌شود، در حالی که قابلیت اطمینان تحت تأثیر فراوانی و تأثیر کلی خرابی‌ها بر تجهیز یا دارایی قرار دارد.
مهم است که توجه داشته باشید یک دارایی در دسترس همیشه قابل‌اعتماد نیست، و یک دارایی قابل‌اعتماد همیشه در دسترس نمی‌باشد.
چگونه شاخص دسترسی پذیری را محاسبه کنیم؟
فرمول محاسبه شاخص دسترسی پذیری ساده است: زمان آماده‌به‌کاری (uptime) تقسیم بر کل زمان سپری‌شده (زمان کارکرد به‌علاوه زمان خرابی)، و سپس ضرب در ۱۰۰.
فرمول شاخص دسترسی‌پذیری
یک فرمول جایگزین برای محاسبه دسترسی پذیری، نسبت بین میانگین زمانِ تا خرابی (MTTF) و میانگین زمان بین خرابی‌ها (MTBF) است، همان‌طور که در زیر مشاهده می‌شود:
فرمول دیگر دسترسی‌پذیری
هر دو فرمول باید درصد یکسانی را به شما ارائه دهند و بنابراین انتخاب بین آن‌ها تنها به دیدگاه شما بستگی دارد.
چرا پایش شاخص دسترسی پذیری مهم است؟
نظارت بر دسترسی پذیری تولید شما به دلایل مختلفی مهم است. به‌عنوان یک مدیر نگهداشت، شما باید به‌خوبی آگاه باشید که استراتژی‌ها و شیوه‌های نگهداری و تعمیرات فعلی شما چگونه به حفظ زمان آماده‌به‌کاری کمک می‌کنند.
دسترسی پذیری یک تجهیز به‌طور مستقیم با عملکرد و خروجی کلی آن مرتبط است. توقف‌ها و خاموشی تجهیزات به‌طور فزاینده‌ای هزینه‌بر شده‌اند، به‌طوری‌که در صنعت نفت و گاز ارزش هر ساعت توقف تقریباً ۵۰۰,۰۰۰ دلار و در صنعت خودروسازی بیش از ۲ میلیون دلار برآورد شده است. آگاهی از میزان دسترسی پذیری و در نتیجه امکان اجرای بهبودها، به شما این امکان را می‌دهد که توقف‌های غیرمنتظره و اثرات مرتبط با آن، چه از نظر مالی و چه از جنبه‌های دیگر، را کاهش دهید. به حداکثر رساندن دسترسی پذیری و کاهش توقف تجهیزات، از روند تولید و سودآوری سازمان محافظت می‌کند.
به حداکثر رساندن دسترسی پذیری و کاهش توقف تجهیزات، از روند تولید و سودآوری سازمان محافظت می‌کند.
چطور می‌توان شاخص دسترسی پذیری را بهبود داد؟
همان‌طور که گفته شد، دسترسی پذیری پایین تأثیرات منفی قابل توجهی بر سودآوری شما دارد و به نفع شماست که اطمینان حاصل کنید که زمان کارکرد تجهیزات در بالاترین حد ممکن باشد. اما چگونه می‌توان این معیار خاص را بهبود داد؟ در ادامه سه راهکار اثبات‌شده را برای بهبود دسترسی پذیری و زمان کارکرد تجهیزات ارائه داده‌ایم.
۱. اجرای استراتژی‌های نگهداری و تعمیرات پیش‌بینانه
اجرای استراتژی‌های نگهداری و تعمیرات پیش‌بینانه شامل استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند حسگرهای تحلیل ارتعاشات و تحلیل داده‌ها برای نظارت بر وضعیت تجهیزات به‌صورت آنی و در لحظه است. با تحلیل داده‌های عملکرد تجهیزات، کسب‌وکارها می‌توانند پیش‌بینی کنند که چه زمانی نیاز به عملیات‌های نگهداشت دارند و به این ترتیب می‌توانند توقف‌های برنامه‌ریزی‌نشده را کاهش دهند. این روش به جلوگیری از خرابی تجهیزات و افزایش عمر مفید ماشین‌آلات کمک می‌کند.
۲. یکپارچه‌سازی فناوری و اتوماسیون
استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند اتوماسیون، رباتیک و دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا (IoT) باعث می‌شود فرایند‌ها بهینه شده و احتمال وقوع خطاها و خرابی‌ها کاهش یابد. سیستم‌هایی که در آن‌ها اتوماسیون اتفاق افتاده است می‌توانند به‌طور مداوم کارکرد داشته باشند و داده‌های آنی و در لحظه در خصوص سلامت تجهیزات را ارائه دهند و امکان واکنش سریع‌تر به مشکلات احتمالی را فراهم کنند. این امر منجر به بهبود دسترسی پذیری کلی سیستم و عملکرد آن می‌شود.
۳. سرمایه‌گذاری بر روی یک نرم‌افزار CMMS یا EAM
نرم افزار نگهداری و تعمیرات(CMMS) یا نرم افزار مدیریت دارایی های فیزیکی (EAM) راهکارهایی هستند که ارتباطات تیمی و گردش کار را بهینه می‌کند. این نوع نرم‌افزارها معمولاً قابلیت‌هایی مانند برنامه‌ریزی و زمان‌بندی خودکار نگهداشت و برنامه‌ریزی خاموشی‌های تجهیزات، ایجاد دستورکارهای نگهداری و تعمیرات به صورت مشارکتی و تحلیل شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) مانند عملکرد تیم و هزینه‌ها را دارند. داشتن تمامی اسناد مرتبط، از دستورکارها گرفته تا موجودی قطعات، در یک پایگاه داده متمرکز باعث می‌شود که تیم نگهداشت و بهره‌برداری به‌طور کامل با یکدیگر همسو باشند و از بروز ناهماهنگی و کارهای تکرارهای غیرضروری جلوگیری کنند.
ماژول‌های نرم افزار نگهداری و تعمیرات پگاه آفتاب
پلتفرم مدیریت نگهداشت پگاه آفتاب مدیریت امور نگهداری و تعمیرات و تجهیزات را آسان‌تر از همیشه می‌کند. فرایند مدیریت دستورکارهای خود خود را با یک پلتفرم کاملاً دیجیتالی و مشارکتی بهینه کنید که به‌طور کامل تاریخچه تجهیزات و عملیات‌های شما یکپارچه است و به شما اجازه می‌دهد تاریخچه کاملی از نگهداشت دارایی‌ها خود دسترسی داشته باشید. با تخصیص و تکمیل وظایف، شما می‌توانید در قالب داشبوردهای قابل شخصی‌سازی به شاخص‌هایی مانند هزینه به‌ازای هر دستور کار، موجودی استفاده‌شده، زمان تکمیل وظایف، بهره‌وری تیم و بسیاری موارد دیگر دسترسی داشته باشید و بدین ترتیب با داده‌های آنی و دقیق متوجه نقاط بهبود خود شوید.
این راهکار نرم‌افزاری با پایش نیازهای مرتبط با عملیات‌های نگهداشت شما از طریق تاریخچه دستورکارها و شاخص‌های مرتبط با تجهیزات، می‌تواند بهترین استراتژی نت پیشگیرانه را برای بهینه‌سازی عملکرد دارایی‌ها برنامه‌ریزی و زمان‌بندی کند.
اجرای این روش‌ها نیازمند رویکردی جامع است و اغلب شامل تغییرات فرهنگ سازمان به سمت نت پیشگیرانه و بهبود مستمر است. بهبود دسترسی پذیری تنها با تغییرات فنی حاصل نمی‌شود؛ بلکه ایجاد فرهنگی که به نگهداشت پیشگیرانه، بهبود مستمر و پذیرش فناوری‌های پیشرفته اهمیت می‌دهد، نیز ضروری است. در چشم‌انداز پرسرعت تولید امروزی که زمان بسیار حیاتی است، دسترسی پذیری به عاملی کلیدی تبدیل شده که می‌تواند سازمان‌ها را از واکنش به مشکلات به سمت ساخت سیستم‌های قابل‌اعتماد و پایدار هدایت کند.
حرکت به سوی بهبود دسترسی پذیری امری مستمر است. در این مسیر ارزیابی‌های منظم، ارائه بینش‌های حاصل از تحلیل داده‌ها و تعهد به فرهنگی که بهبود مستمر را در اولویت قرار می‌دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در عصر دیجیتال امروز، جایی که داده‌ها و ماشین‌آلات دست در دست هم حرکت می‌کنند، نقش دسترسی پذیری به‌عنوان یک شاخص مدیریت نگهداشت همچنان اساسی است و آینده شیوه‌های تولید کارآمد، قابل‌اعتماد و پایدار را شکل می‌دهد.
