بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی – PSSR – چیست؟
بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی (PSSR) (Pre-Startup Safety Review) فرایندی است که در صنایع مرتبط با مواد شیمیایی خطرناک یا تجهیزات پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد تا پیش از راه اندازی یک فرایند جدید یا اصلاح‌شده، از ایمنی کامل و آمادگی آن برای بهره‌برداری اطمینان حاصل شود. این بازبینی به‌صورت نظام‌مند و پیش از راه اندازی تجهیزات، سامانه‌ها یا فرایندهایی انجام می‌شود که تحت عمیلات نگهداشت یا تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند. این موارد شامل تغییرات تازه نصب‌شده یا توقف طولانی‌مدت فعالیت نیز می‌شود.
PSSR به‌ویژه در صنایعی مانند نفت و گاز، تولید مواد شیمیایی، تولید انرژی و داروسازی اهمیت بالایی دارد، چراکه پیامدهای بروز خطا در این حوزه‌ها می‌تواند بسیار جدی و فاجعه‌بار باشد. این فرایند همچنین به‌موجب الزامات نهادهای نظارتی، از جمله اداره ایمنی و بهداشت شغلی ایالات متحده (OSHA) طبق بند 1910.199 از مقررات OSHA، اجباری است.
بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی PSSR نقش کلیدی در مدیریت ریسک‌های مرتبط با فرایند تغییرات (MOC)، شناسایی مخاطرات با روش‌هایی مانند مطالعه خطر و قابلیت بهره‌برداری (HAZOP)، و نیز در رعایت استانداردهای ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) ایفا می‌کند.
تاریخچه‌ای مختصر از PSSR
مفهوم بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی (PSSR) در طول زمان و در پاسخ به نیاز روزافزون به بهره‌برداری ایمن از تجهیزات و تأسیسات صنعتی شکل گرفته است.
در اوایل قرن بیستم، با رشد و گسترش صنایع، توجه بیشتری به ایمنی کارکنان و تجهیزات معطوف شد. این روند به تدوین استانداردها و مقررات ایمنی مختلفی انجامید که دستورالعمل‌هایی برای طراحی، ساخت و بهره‌برداری ایمن از تجهیزات و تأسیسات ارائه می‌دادند.
در نیمه دوم قرن بیستم، با پیچیده‌تر شدن فناوری‌ها و فرایندهای صنعتی، نیاز به ارزیابی‌های ایمنی جامع‌تر افزایش یافت. این نیاز منجر به شکل‌گیری PSSR به‌عنوان یک فرایند رسمی برای اطمینان از ایمنی تجهیزات و تأسیسات پیش از بهره‌برداری شد.
امروزه PSSR به‌عنوان بخشی حیاتی از فرایند راه اندازی تأسیسات و تجهیزات جدید محسوب می‌شود و همچنین در مواردی که تأسیسات موجود دستخوش تغییر شده یا پس از مدتی غیرفعال بودن دوباره راه اندازی می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آیا PSSR (بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی) الزامی است؟
بله، PSSR (بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی) الزامی است. هدف اصلی این فرایند، اطمینان از اجرای تمامی تدابیر ایمنی پیش از شروع یک فرایند جدید یا راه اندازی مجدد پس از ایجاد تغییرات اساسی است. این بازبینی در صنایع پرخطر نقش حیاتی در پیشگیری از حوادث، حفاظت از کارکنان و جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کند.
الزامات قانونی شامل موارد زیر است:
- OSHA: در ایالات متحده، طبق مقررات سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) تحت بند 29 CFR 1910.199(I)، اجرای PSSR برای فرایندهایی که با مواد شیمیایی بسیار خطرناک سروکار دارند، الزامی است.
- API: مؤسسه نفت آمریکا (API) نیز دستورالعمل‌های ایمنی ویژه‌ای برای صنایع نفت و گاز تدوین کرده است که اجرای PSSR بخشی از آن‌هاست.
- ISO: در سطح بین‌المللی، استاندارد ISO 45001 از سوی سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO)، الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را مشخص کرده که با اهداف PSSR هم‌راستا هستند.
- EPA: آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA) بر ایمنی زیست‌محیطی در فرایندهایی که شامل انتشار آلاینده‌ها یا اثرات زیست‌محیطی هستند، نظارت دارد. بنابراین، اجرای PSSR برای رعایت استانداردهای زیست‌محیطی ضروری است.
PSSR را می‌توان به‌عنوان یک چک‌لیست حیاتی “شروع/عدم شروع” در نظر گرفت که موارد زیر را تأیید می‌کند:
- سامانه‌های ایمنی و میان‌قفل‌ها (interlocks) نصب، آزمایش و به‌درستی فعال شده‌اند.
- اطلاعات ایمنی فرایند (PSI) کامل، به‌روز و مستند است.
- روش‌های اضطراری و سامانه‌های توقف اضطراری پیش‌بینی و آماده هستند.
- اپراتورها و تکنسین‌ها آموزش دیده‌اند و صلاحیت آن‌ها تأیید شده است.
- برنامه‌های نگهداری و تعمیرات تدوین شده و برای همه واضح است.
- همه موارد باز (اقدامات اصلاحی باقی‌مانده) از مطالعات قبلی تحلیل مخاطرات فرایند (PHA) یا HAZOP بررسی و بسته شده‌اند.
اهمیت PSSR
گاهی یک سهل‌انگاری کوچک، مثل نادیده گرفتن آموزش کارکنان یا تست نکردن اینترلاک‌ها، می‌تواند پیامدهای جدی به دنبال داشته باشد. اما وقتی چندین نقص هم‌زمان از چشم دور بماند، ریسک‌ها چندبرابر می‌شوند. نتیجه ممکن است توقف اضطراری فرایند، خرابی تجهیزات، یا حتی حوادثی بسیار جدی‌تر باشد.
PSSRآخرین بررسی ایمنی پیش از راه اندازی است که اطمینان می‌دهد سامانه‌ها عملیاتی هستند، کارکنان آموزش دیده‌اند، خطرات تحت کنترل قرار دارند و همه‌چیز با استانداردهای قانونی، از جمله استاندارد مدیریت ایمنی فرایند (PSM) اداره OSHAمطابقت دارد.
چه زمانی انجام PSSR الزامی است؟
طبق الزامات OSHA، هر زمان که فرایندی با مواد شیمیایی خطرناک وارد مدار می‌شود، انجام PSSR الزامی است. اما فراتر از الزامات قانونی، PSSR باید در هر شرایطی که تغییرات مهمی در فرایند ایجاد می‌شود نیز انجام شود؛ برای مثال:
- تغییر در تجهیزات
- اصلاح یا به‌روزرسانی دستورالعمل‌های عملیاتی
- جایگزینی مواد اولیه یا فرایندی
اگر هر بخشی از فرایند به‌نوعی جدید یا متفاوت شده باشد، اجرای PSSR در همین مرحله می‌تواند از مشکلات بزرگ در آینده جلوگیری کند.
اجزای کلیدی یک PSSR مؤثر
برای آغاز یک PSSR موفق، چند عنصر بنیادین باید از پیش فراهم شده باشند:
۱. اطلاعات کامل و به‌روز ایمنی فرایند
پیش از آغاز PSSR، تیم باید به اطلاعات دقیق و به‌روز ایمنی فرایند دسترسی داشته باشد، از جمله:
- مشخصات فنی تجهیزات
- سامانه‌های ایمنی و اینترلاک‌ها
- حدود مجاز عملیاتی
- فهرست مواد شیمیایی خطرناک موجود در فرایند
۲. دستورالعمل‌های عملیاتی شفاف و به‌روز
دستورالعمل‌های عملیاتی باید قابل‌فهم بوده و تغییرات جدید را بازتاب دهند. چه فرایند کاملاً جدید باشد و چه تغییری در تجهیزات موجود، این دستورالعمل‌ها باید مراحل راه اندازی ایمن، خاموش‌سازی، و واکنش اضطراری را به‌روشنی بیان کنند.
در صورتی که تغییری باعث آغاز فرایند مدیریت تغییر (MOC) یا مطالعه HAZOP شده باشد، باید اصلاحات آن‌ها در دستورالعمل‌ها لحاظ شده باشد. اگر هنوز نشده، اکنون بهترین زمان برای به‌روزرسانی مستندات است.
۳. آموزش کامل کارکنان
پیش از ادامه کار، باید تأیید شود که همه کارکنان آموزش‌های مرتبط را گذرانده‌اند و سوابق آن ثبت شده است. این آموزش‌ها تنها محدود به اپراتورها نیست و شامل کارکنان نگهداری و تعمیرات، مسئولان ایمنی و هر کسی می‌شود که با فرایند تغییر یافته در ارتباط است.
۴. آمادگی کامل در برابر شرایط اضطراری
روش‌های واکنش اضطراری و سامانه‌های خاموش‌سازی اضطراری باید مستند، قابل درک، و کاملاً عملیاتی باشند. در مواقع بحرانی مانند آتش‌سوزی، نشت مواد شیمیایی، انتشار گاز یا خرابی تجهیزات، تیم باید بداند دقیقاً چه کاری باید انجام دهد.
هدف کلیدی PSSR (بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی)
هدف اصلی PSSR این است که پیش از راه اندازی تجهیزات جدید یا تغییر یافته، اطمینان حاصل شود که نصب آن‌ها مطابق با استانداردهای ایمنی و دستورالعمل‌های عملیاتی انجام شده است. این هدف شامل موارد زیر می‌شود:
- اطمینان از اینکه همه سامانه‌ها به‌درستی طراحی، نصب و آزمایش شده‌اند و عملکرد صحیح دارند.
- شناسایی و کاهش خطرات مرتبط با فرایند جدید یا تغییر یافته.
- اطمینان از آموزش کامل کارکنان و توانمندی آن‌ها در بهره‌برداری یا نگهداری ایمن از تجهیزات.
الزامات آموزشی برای اجرای PSSR
در راستای هدف سوم، لازم است که اعضای تیم‌هایی که در فرایند PSSR مشارکت دارند، آموزش‌های مشخصی را دریافت کنند. این آموزش‌ها باید شامل موارد زیر باشد:
- آشنایی با دستورالعمل‌ها، الزامات و استانداردهای ایمنی مرتبط با PSSR
- یادگیری روش‌های شناسایی خطر، مانند مطالعات خطر و قابلیت بهره‌برداری (HAZOP)
- اصول مدیریت تغییر، به‌منظور درک نحوه تأثیرگذاری تغییرات بر ایمنی کلی فرایند
- آموزش روش‌های واکنش اضطراری و آشنایی با الزامات قانونی مربوط به سازمان‌هایی مانند OSHA، EPA و مقررات اختصاصی هر صنعت
آموزش مؤثر به تیم‌ها کمک می‌کند تا نقش خود را در اجرای صحیح PSSR بشناسند، خطرات را بهتر مدیریت کنند، و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری نمایند.
راهنمای گام‌به‌گام برای اجرای PSSR
اگرچه جزئیات اجرای PSSR ممکن است در صنایع مختلف متفاوت باشد، اما چهار مرحله کلی زیر تقریباً در تمامی حوزه‌ها کاربرد دارد:
۱. تشکیل تیم PSSR
نخستین گام، گردآوری اعضای کلیدی درگیر در طراحی، ساخت یا راه اندازی سامانه است. این تیم معمولاً به‌صورت میان‌وظیفه‌ای (Cross-functional) شکل می‌گیرد و شامل افراد زیر است:
- مهندسان فرایند و مکانیک
- کارشناسان ایمنی
- کارکنان نگهداری و تعمیرات
- اپراتورها و سرپرستان خطوط تولید
حضور این ترکیب متنوع باعث می‌شود که مشکلات احتمالی از زوایای مختلف زودتر شناسایی شوند. همچنین، اپراتورها و نیروهای نگهداشت که مستقیماً در مراحل طراحی حضور نداشته‌اند، با تغییرات ایجادشده آشنا می‌شوند و درک بهتری از تأثیر این تغییرات بر وظایفشان پیدا می‌کنند.
۲. بازبینی مستندات و رویه‌ها
پیش از حضور در محل، لازم است تیم PSSR نشستی داشته باشد و همه مستندات مرتبط را مرور کند، از جمله:
- اطلاعات ایمنی فرایند (Process Safety Information)
- رویه‌های عملیاتی استاندارد (SOPs) به‌روزرسانی‌شده
- دستورالعمل‌های اضطراری
- برنامه‌های نگهداری و تعمیرات
- سوابق آموزش کارکنان
همچنین باید یافته‌های آخرین تحلیل خطرات فرایند (PHA) یا مطالعه HAZOP را مرور کنید تا مطمئن شوید اقدامات اصلاحی آن‌ها انجام شده است.
۳. بازرسی میدانی تجهیزات و محل
در این مرحله، بازدید فیزیکی از تجهیزات، سامانه‌های کنترلی، سامانه‌های ایمنی و چیدمان محل انجام می‌شود. اعضای تیم باید بررسی و تأیید کنند که:
- اینترلاک‌های ایمنی نصب و آزمایش شده‌اند.
- تابلوها و برچسب‌های شیمیایی به‌درستی و به‌وضوح نصب شده‌اند.
- خروجی‌های اضطراری باز و قابل‌دسترسی هستند.
- ابزارهای واکنش سریع مانند دوش اضطراری، ایستگاه شست‌وشوی چشم‌ها و کیت‌های کنترل نشت در محل مناسب وجود دارند.
۴. رفع مشکلات و تأیید نهایی
در صورتی که در فرایند PSSR کمبودی شناسایی شود، مانند مستندات ناقص، آموزش‌های ناقص یا تجهیزات معیوب، باید پیش از پایان کار برطرف شود.
پس از رفع تمامی مشکلات، اعضای تیم تأیید می‌کنند که:
- آموزش‌ها کامل شده‌اند.
- سامانه‌ها آماده و عملیاتی هستند.
- فرایند آماده راه اندازی ایمن است.
با امضای نهایی تیم، PSSR رسماً بسته شده و راه اندازی می‌تواند آغاز شود.
ابزارها و منابع مفید برای اجرای PSSR
بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی یا همان PSSR دارای اجزای متعددی است و حتی باتجربه‌ترین تیم‌ها نیز ممکن است در هماهنگی کامل این اجزا با چالش‌هایی مواجه شوند. علاوه بر داشتن دستورالعمل‌ها و رویه‌های صحیح، بهره‌گیری از ابزار مناسب نیز برای موفقیت PSSR ضروری است.
استفاده از چک‌لیست‌های کاغذی یا اکسلی معمولاً کافی نیست. در مقابل اما یک نرم افزار نگهداری و تعمیرات (CMMS) کارآمد مانند راهکار پگاه آفتاب در این حوزه می‌تواند مزایای زیر را ارائه دهد:
- استانداردسازی چک‌لیست PSSR برای تیم‌ها و دفاتر و سایت‌های مختلف
- تخصیص و پیگیری وظایف و اقدامات اصلاحی به‌صورت لحظه‌ای
- متمرکزسازی مستندات PSSR مانند سوابق آموزشی، دستورالعمل‌های نگهداشت و اطلاعات ایمنی فرایند
- هم‌راستا نگه‌داشتن تمام اعضای تیم PSSR از ابتدا تا پایان
- تسهیل در ممیزی‌ها، بازرسی‌ها و انطباق با مقررات از طریق ثبت خودکار اقدامات و امضای دیجیتال
برای اینکه PSSR واقعاً مؤثر باشد، باید به یک رویه ثابت و همیشگی در زمان مواجهه با فرایندهای جدید یا تغییر یافته تبدیل شود. در این مسیر، داشتن ابزار مناسب نقش کلیدی دارد.
با استفاده از سامانه‌هایی مانند سیستم CMMS پگاه آفتاب، می‌توان اجرای PSSR را بدون وابستگی به فایل‌های پراکنده یا اسناد فیزیکی، به بخشی از گردش کار روزانه تبدیل کرد:
- ساخت چک‌لیست‌ها به‌صورت مستقیم در بستر نرم‌افزار
- پیوست کردن اطلاعات ایمنی فرایند به وظایف
- تخصیص دقیق مسئولیت‌ها به اعضای مرتبط
- پیگیری همه امضاها و اقدامات از یک داشبورد مرکزی
بدین ترتیب، PSSR نه‌تنها ساده‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود، بلکه به بخشی نهادینه از فرهنگ ایمنی سازمان تبدیل خواهد شد.
استانداردها و مقررات ایمنی مرتبط با PSSR
بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی یا PSSR به‌خودی‌خود الزام قانونی مستقل ندارد، اما اجرای آن تحت تأثیر مجموعه‌ای از مقررات و استانداردهای ایمنی است که بسته به نوع تجهیزات، نوع صنعت، و موقعیت جغرافیایی تأسیسات می‌تواند متفاوت باشد.
مقررات OSHA در کشور آمریکا
در آمریکا، اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) مسئول نظارت و اجرای استانداردهای ایمنی در محیط‌های کاری است. این سازمان در برخی صنایع و برای برخی تجهیزات، الزامات مشخصی برای انجام PSSR وضع کرده است. به‌عنوان نمونه:
- استاندارد جرثقیل‌ها و دکل‌ها در ساخت‌وساز (29 CFR 1926.550): انجام PSSR پیش از اولین استفاده از جرثقیل و سپس به‌صورت سالانه الزامی است.
- استاندارد بالابرها (29 CFR 1910.179): انجام PSSR پیش از استفاده اولیه، پس از هرگونه تعمیر یا تغییر، و همچنین حداقل به‌صورت سالانه ضروری است.
سازمان‌های نظارتی و استانداردهای دیگر
علاوه برOSHA ، نهادها و سازمان‌های مختلف دیگری در کشور آمریکا نیز مقررات و دستورالعمل‌هایی ارائه داده‌اند که بر اجرای PSSR تأثیر دارند:
- آژانس حفاظت از محیط زیست EPA: نظارت بر نگهداری، جابجایی و دفع ایمن مواد خطرناک
- انجمن ملی حفاظت در برابر آتش NFPA: استانداردهایی برای نصب و نگهداشت سامانه‌های ایمنی در برابر حریق
- مؤسسه نفت آمریکا API: ارائه دستورالعمل‌های تخصصی برای اجرای PSSR در صنایع نفت و گاز
اروپا و سایر کشورها
در اتحادیه اروپا، الزامات ایمنی تحت چارچوب نشان CE (CE Marking) تعریف شده‌اند. محصولاتی مانند تجهیزات ساختمانی، ماشین‌آلات صنعتی و دستگاه‌های پزشکی باید دارای این نشان باشند که نشان‌دهنده انطباق آن‌ها با الزامات ایمنی، بهداشتی و زیست‌محیطی است.
سایر کشورها نیز ممکن است آژانس‌های نظارتی یا استانداردهای خاص خود را داشته باشند که بر الزامات اجرای PSSR اثر می‌گذارند.
اهمیت آگاهی از استانداردهای مرتبط
برای هر سازمانی بسیار مهم است که با مقررات و استانداردهای مرتبط با تجهیزات و فرایندهای خود آشنا باشد و اطمینان حاصل کند که رویه‌های PSSR در شرکت، با الزامات قانونی و صنعتی مطابقت دارد. رعایت این استانداردها نه‌تنها مانع از بروز حوادث می‌شود، بلکه زمینه را برای انطباق موفق با ممیزی‌ها و الزامات قانونی فراهم می‌کند.
بازدید میدانی PSSR یا PSSR Walk چیست؟
بازدید میدانی PSSR به معنای بازرسی چشمی و میدانی از تجهیزات یا سامانه‌ها در حین عملکرد واقعی آن‌ها است. این نوع بازرسی به تیم ایمنی و بازرسی اجازه می‌دهد تا رفتار تجهیزات را در حالت عملیاتی مشاهده کرده و خطرات یا مشکلاتی را که ممکن است در بازرسی‌های ایستا (بدون راه اندازی) قابل تشخیص نباشند، شناسایی کنند.
بازدید میدانی ممکن است شامل آزمودن کنترل‌های تجهیزات و بررسی عملکرد سامانه‌های توقف اضطراری نیز باشد تا از صحت عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل شود.
مراحل انجام بازدید میدانی PSSR
- مرور طراحی و عملکرد تجهیزات یا فرایند
پیش از آغاز بازدید، باید طراحی و شیوه عملکرد تجهیزات یا فرایند مورد بررسی قرار گیرد. این کار شامل مرور نقشه‌ها، دفترچه‌های راهنما و مستندات فنی مربوطه است. - تشکیل تیم بازدید
لازم است تمامی ذی‌نفعان مرتبط در بازدید حضور داشته باشند، از جمله:
- اپراتورها
- کارکنان نگهداری و تعمیرات
- کارشناسان ایمنی و بهداشت
- استفاده از چک‌لیست استاندارد PSSR
استفاده از چک‌لیست کمک می‌کند تا هیچ نکته‌ای از قلم نیفتد. این چک‌لیست باید متناسب با نوع فرایند یا تجهیز مورد بررسی تنظیم شده باشد. - اجرای بازدید گام‌به‌گام (Walk-through)
بازدید از ابتدای سامانه یا فرایند آغاز می‌شود و به‌صورت مرحله‌به‌مرحله پیش می‌رود. تیم باید به دنبال هرگونه خطر احتمالی یا ریسک پنهان بگردد. در این مسیر، استفاده از نمودارها، نقشه‌ها و عکس‌ها می‌تواند در شناسایی دقیق‌تر خطرات مؤثر باشد. - شناسایی و ارزیابی خطرات احتمالی
در حین بازدید، تمامی خطرات شناسایی‌شده باید ثبت و احتمال وقوع و شدت پیامدهای آن‌ها ارزیابی شود. سپس باید مشخص شود چه کنترل‌هایی برای کاهش یا حذف این خطرات موردنیاز است. - اجرای اقدامات کنترلی
اقداماتی برای کاهش خطرات باید در دستور کار قرار گیرد، مانند:
- نصب حفاظ‌های فیزیکی
- استفاده از تابلوهای هشدار
- تدوین یا اصلاح رویه‌های ایمن عملیاتی
- ثبت و اطلاع‌رسانی یافته‌ها
نتایج بازدید باید مستند شده و به تمامی ذی‌نفعان (مانند مدیران، سرپرستان، اپراتورها و تیم نگهداشت) اطلاع داده شود تا آگاهی کامل نسبت به خطرات احتمالی و اقدامات اصلاحی داشته باشند. - بازبینی و به‌روزرسانی PSSR
فرایند PSSR باید به‌طور منظم بازنگری و در صورت نیاز به‌روزرسانی شود تا همچنان در شناسایی و کنترل مؤثر خطرات نقش داشته باشد.
اهمیت بازدید میدانی PSSR
بازدید میدانی، یکی از مراحل حیاتی در فرایند کلی PSSR به شمار می‌رود، زیرا امکان شناسایی مشکلات ایمنی پیش از راه اندازی واقعی تأسیسات یا تجهیزات را فراهم می‌سازد.
این بازدید نه‌تنها انطباق با استانداردهای ایمنی را تأیید می‌کند، بلکه به جلوگیری از وقوع حوادث یا آسیب‌های انسانی کمک می‌کند.
در پایان بازدید، تیم معمولاً گزارش کاملی از یافته‌ها و پیشنهادات تهیه می‌کند که به‌عنوان مرجع در راه اندازی و بهره‌برداری ایمن تجهیزات یا تأسیسات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چک‌لیست PSSR چیست؟
چک‌لیست PSSR ابزاری است که برای اطمینان از انجام تمامی مراحل لازم و بررسی همه موارد مهم در بازبینی ایمنی پیش از راه اندازی (PSSR) استفاده می‌شود.
این چک‌لیست معمولاً شامل فهرستی از وظایف یا مواردی است که باید در طی فرایند PSSR بررسی یا کنترل شوند.
محتوای چک‌لیست PSSR بسته به نوع تأسیسات یا تجهیزات مورد بررسی و همچنین استانداردها و مقررات ایمنی مرتبط متفاوت خواهد بود.
موارد رایجی که معمولاً در چک‌لیست PSSR قرار می‌گیرند:
- بررسی اسناد طراحی و ساخت: شامل مرور نقشه‌ها و طرح‌ها و همچنین تأیید دریافت تمامی مجوزها و تاییدیه‌های لازم.
- بازرسی تأسیسات یا تجهیزات: بازرسی چشمی تأسیسات یا تجهیزات برای شناسایی خطرات یا نقص‌های احتمالی.
- تست تأسیسات یا تجهیزات: انجام آزمایش‌های عملکردی برای اطمینان از کارکرد صحیح و ایمن تجهیزات.
- آموزش کارکنان مربوطه: ارائه آموزش به افرادی که در راه اندازی و بهره‌برداری تأسیسات یا تجهیزات دخیل هستند.
- تدوین روش‌ها و دستورالعمل‌ها: شامل تهیه دستورالعمل‌های ایمن برای راه اندازی و بهره‌برداری، همچنین پروتکل‌هایی برای مدیریت نگهداشت و شرایط اضطراری.
نکات بهبود فرایند PSSR
فرایند PSSR در هر سازمان بسته به صنعت، تأسیسات و تجهیزاتی که بررسی می‌شوند متفاوت است.
با این حال، چند نکته مشترک وجود دارد که می‌توانید برای بهبود فرایند PSSR صرف‌نظر از صنعت یا کاربرد آن به کار ببرید:
- مشارکت همه ذی‌نفعان مرتبط: مهم است که همه افراد دخیل از جمله اپراتورها، کارکنان نگهداشت و کارکنان ایمنی و بهداشت در فرایند PSSR حضور داشته باشند. این کار تضمین می‌کند که تمامی خطرات و ریسک‌های احتمالی شناسایی و ارزیابی شوند.
- استفاده از چک‌لیست استاندارد: استفاده از چک‌لیست استاندارد به پوشش همه موارد ضروری در طول فرایند PSSR کمک می‌کند. این چک‌لیست باید متناسب با تجهیزات یا فرایند خاصی که بررسی می‌شود، تنظیم شود.
- بهره‌گیری از ابزارهای بصری: ابزارهای بصری مانند نمودارها و عکس‌ها می‌توانند در شناسایی خطرات و ریسک‌ها بسیار مؤثر باشند.
- انجام بازدیدهای میدانی: بازدید میدانی تجهیزات یا فرایند می‌تواند خطرات و ریسک‌هایی را شناسایی کند که ممکن است در بررسی‌های نظری مشخص نباشند.
- آزمایش و تأیید کنترل‌ها: ضروری است که کنترل‌های ایجاد شده برای کاهش خطرات شناسایی شده، آزمایش و اثربخشی آن‌ها تأیید شود.
- مستندسازی و اطلاع‌رسانی یافته‌ها: باید یافته‌های فرایند PSSR مستندسازی شده و به همه ذی‌نفعان مرتبط اطلاع داده شود تا همه از خطرات و ریسک‌های احتمالی مرتبط با تجهیزات یا فرایند آگاه باشند.
- بازنگری و به‌روزرسانی منظم PSSR: فرایند PSSR باید به‌طور منظم بازبینی و به‌روزرسانی شود تا اطمینان حاصل شود که در شناسایی و کاهش خطرات و ریسک‌ها مؤثر است.
