رادیو پگاه آفتاب
قسمت: ۴
موضوع: وظایف و انواع سازماندهی سازمان نگهداری و تعمیرات
مهمان: مهندس مصطفی طبسی
متن قسمت چهارم رادیو پگاه آفتاب
برای آنکه سیستم نت را در یک سازمان یا کارخانه پیاده سازی کنیم، نیاز به مراحل مختلفی است که بایستی مرحله به مرحله و با کسب اطلاعات مورد نیاز از واحدهای سازمان طی گردد.
فهرست مطالب
گام اول: تهیه نقشه جانمایی تجهیزات و دستگاهها (Layout)
۱) نقشه کارخانه و تجهیزات با مقیاس مهندسی رسم گردد
۲) پیش از آغاز باید مدنظر داشت که محدوده کار نت در کارخانه تاکجاست! تجهیزات خط تولید، تأسیسات، تجهیزات اداری و … در نقشه با رنگهای شاخص از یکدیگر جدا شوند.
۳) رسم سالن های تولید و تعیین محل استقرار و وضعیت قرارگیری تجهیزات همراه با ابعاد و اندازه های شفاف و دقیق تکمیل شوند (کدبندی و نامگذاری فراموش نشود)
۴) در نقشه خط تولید و تأسیسات، مسیر حرکت فرآیند، قطعات و یا سیالات در تجهیزات مشخص گردد. اگر کارخانه چند محصول تولید می کند، برای هر محصول مسیر را باید مشخص نمود. توجه داشته باشید که نقشه براساس جانمایی تجهیزات برای تولید محصولات است. لذا مسیر حرکت محصول در نقشه ی جانمایی تجهیزات تولید و تأسیسات باید مشخص باشد.
۵) در نقشه جانمایی تجهیزات، به دو پرسش باید پاسخ داده شود:
۲) پیش از آغاز باید مدنظر داشت که محدوده کار نت در کارخانه تاکجاست! تجهیزات خط تولید، تأسیسات، تجهیزات اداری و … در نقشه با رنگهای شاخص از یکدیگر جدا شوند.
۳) رسم سالن های تولید و تعیین محل استقرار و وضعیت قرارگیری تجهیزات همراه با ابعاد و اندازه های شفاف و دقیق تکمیل شوند (کدبندی و نامگذاری فراموش نشود)
۴) در نقشه خط تولید و تأسیسات، مسیر حرکت فرآیند، قطعات و یا سیالات در تجهیزات مشخص گردد. اگر کارخانه چند محصول تولید می کند، برای هر محصول مسیر را باید مشخص نمود. توجه داشته باشید که نقشه براساس جانمایی تجهیزات برای تولید محصولات است. لذا مسیر حرکت محصول در نقشه ی جانمایی تجهیزات تولید و تأسیسات باید مشخص باشد.
۵) در نقشه جانمایی تجهیزات، به دو پرسش باید پاسخ داده شود:
- کدام دستگاهها و تجهیزات در گلوگاه کمی تولید محصول قرار دارند؟
(توضیح: اطلاعات برنامه ریزی و ظرفیت دستگاهها را باید داشته باشید. مشخص کنید هر دستگاه چقدر باید تولید داشته باشد، چقدر می تواند تولید کند، چقدر برای تولید برنامه ریزی شده است، کدام دستکاهها به لحاظ کمی نسبت به دیگر تجهیزات در فرآیند تولید یک محصول، ظرفیت کمتر دارند و نهایتا فشار تولید و حداکثر زمان تولیدی که بر روی آنها متمرکز است نیز باید مشخص گردد.)
- کدام دستکاهها و تجهیزات در گلوگاه کیفی شما قراردارند؟
(توضیح: این موضوع بسیار مهمی است. هر فردی در نت باید با مشخصات کیفی محصول یا محصولات تولید کارخانه خودش کاملا مسلط و آشنا باشد. چند نقطه کلیدی در تولید محصول با کیفیت وجود دارد و مشخصات آنها چیست و این مشخصات توسط کدام دستگاه به وجود می آید؟ لذا بعد از داشتن این اطلاعات، شما با شناسایی مهمترین مشخصات کیفی محصولات تولید، محل قرارگیری دستگاه تولی کننده ی آن مشخصات را در نقشه مشخص خواهید کرد)
تمام تأکید بر روی بندهای ۴ و ۵ است. شاید فکر کنید که ما در نقشه ها و داده های دیگر، این مشخصات را در واحدهای سازمان بوجود می آوریم و داریم مانند نمودار جریان مواد و عملیات و … . باید مدنظر داشت که در نت، این داده ها باید جاری و تجزیه و تحلیل شده باشند و نقشه ی جانمایی تجهیزات بر این اساس کشیده شود. در نقشه جانمایی تجهیزات واحد نت شما باید اطلاعات و دانش واحدهای دیگر همچون برنامه ریزی، تولید، کیفیت و … نهفته باشد. زیرا ما به این داده ها برای جانمایی تجهیزات برای گانهای بعدی بسیار نیاز داریم. شما با یک نگاه به نقشه تجهیزات کلیدی و بحرانی را خواهید دید و قابل شناسایی و برنامه ریزی هشتند.
تمام تأکید بر روی بندهای ۴ و ۵ است. شاید فکر کنید که ما در نقشه ها و داده های دیگر، این مشخصات را در واحدهای سازمان بوجود می آوریم و داریم مانند نمودار جریان مواد و عملیات و … . باید مدنظر داشت که در نت، این داده ها باید جاری و تجزیه و تحلیل شده باشند و نقشه ی جانمایی تجهیزات بر این اساس کشیده شود. در نقشه جانمایی تجهیزات واحد نت شما باید اطلاعات و دانش واحدهای دیگر همچون برنامه ریزی، تولید، کیفیت و … نهفته باشد. زیرا ما به این داده ها برای جانمایی تجهیزات برای گانهای بعدی بسیار نیاز داریم. شما با یک نگاه به نقشه تجهیزات کلیدی و بحرانی را خواهید دید و قابل شناسایی و برنامه ریزی هشتند.
گام دوم: تهیه فهرست ماشین آلات و تجهیزات همراه با مشخصات اولیه مورد نیاز
در گام اول اشاره به مشخصات اولیه مورد نیاز شد. این می تواند شامل رفیت تولید، نوع ارتباط هر دستگاه با دستگاهها دیگر و موارد شناسنامه ای جهت شناسایی دستگاه در محل آن باشد.
گام سوم: تعریف و طبه بندی انواع گروههای ماشین آلات و تجهیزات مستقر در کارخانه و سالنها
باتوجه به نام فرآیندهای تولید و نام دستگاهها و تجهیزات و نوع کار آنها، به طبقه بندی و گروه بندی آنها می پردازیم. این نکته را مدنظر داشته باشید که فرآیند تولید و نام محصولات تولیدی نیز می تواند در گروه بندی و طبقه بندی به شما یاری رساند.
گام چهارم: تعریف، طبقه بندی و کدگذاری کلیه قسمتهای کارخانه به محلهای اصلی و فرعی به منظور تفکیک ماشین آلات و تجهیزات مستقر در هر مکان
سعی کنید ذهنتان را درگیر سیستم، ابزارها و سبکها نکنید. از خلاقیت و استعداد خودتان بیشتر بهره ببرید. پیاده سازی نت در یک کارخانه ی صنعتی به عوامل بسیاری وابسته است و شما نمی توانید براساس یک قاعده مدون و استاندارد عمل کنید. چون شما با عومال انسانی، محیطی، سازمانی و تجهیزات مختلف سروکار دارید و این عوامل از یک کارخانه به کارخانه دیگر متفاوت است. حتی دو کارخانه شبیه به هم با تولید و دستگاههای مشابه، باز هم سیستم و پیاده سازی نت در این دو با یکدیگر می تواند فرق داشته باشد، چون فرهنگ سازمانی و دانش پرسنل سازمان در این دو می تواند متفاوت بوده و یا مدت عمر یک سازمان در پیاده سازی هر سیستمی می تواند تأثیر گذار باشد. با شناخت واقعیات و محدودیتهای هر سازمان، باید سیستم متناسب با آن را برنامه ریزی کرد. بهتر است از سیستم نت دیگر کارخانه ها نباید کپی برداری کرد. میتوان ایده برداری کرد ولی کپی جایز نیست.
گام پنجم: طرح ریزی و استقرار نظام کدگذاری برای ماشین آلات
اطلاعات و داده های واحدهای دیگر سازمان برای شما بسیار ضرور است. لذا بعد از استفاده از آنها و تهیه ی مستندات واحد نت، مدارک و مستندات تهیه شده را با آنان (واحدهای دیگر سازمان) به اشتراک بگذارید و نظر و پیشنهاد دیگر واحدها را داشته باشید.
گام ششم: تهیه شناسنامه ماشین آلات و تجهیزات
یک گام کلیدی و مهم. اگر از عهده این کار برآیید تقریبا ادامه ی راه راحتتر می شود. برخی گامها، فعالیتهای سیستمی می باشد، ولی این گام، مرحله ای تخصصی و فنی به همراه سیستم دهی به آنها است. شما در سازمان خود برای هر تجهیز و دستگاه باید یک پرونده ی تفصیلی داشته باشید. برای هر دستگاه یک پرونده، حتی دستگاههای مشابه. چون در آینده در این پرونده سوابق نت و دستگاه ثبت می گردد و هر دستگاهی برای خودش مستثل و منحصر به فرد خواهد بود.
پرونده فنی و مهندسی یک دستگاه شامل موارد زیر می باشد:
پرونده فنی و مهندسی یک دستگاه شامل موارد زیر می باشد:
- ۱- شماره شناسایی، سریال و نوع محصول
- ۲- اطلاعات شناسنامه ای تجهیزات
- ۳- اطلاعات خرابی (توقف ناگهانی) با ذکر مسأله یا علت و اقدامات اصلاحی که بر روی آنها انجام شده است
- ۴- گردآوری اطلاعات تجربی از تجهیزات مشابه دیگر در کارخانه
- ۵- فرم و یا کارت سوابق تعمیرات، اصلاحات و بهسازی
- ۶- دستورالعملهای سرویس، نگهداری و تعمیرات
- ۷- فهرست و مشخصات قطعات قابل تعویض و مصرفی
- ۸- مشخصات وسایل و ابزار دقیق اندازه گیری تجهیزات
- ۹- مشخصات ابزار و تجهیزات تولید
- ۱۰- دستورالعملهای صریح و روشن از مواردی که باید چک شوند (تدوین چک لیستها)
- ۱۱- تعیین اولویتبندی جهت برنامهریزی نگهداری و تعمیرات
گام هفتم: طبقه بندی و کلاسه کردن ماشین آلات، به سیستمها و زیرمجموعه های اصلی خود
این گام شما را در مدیریت فعالیتهای آتی بسیار کمک می کند. همچنین خود روشی برای سیستمهای نتی که تعداد زیادی مشابه دارند کاربرد زیادی خواهد داشت. طبقه بندی دستگاهها به لحاظ مدل، نوع فرآیند کاری و … و تقسیم بندی سیستمهای مختلف کاری برای آنها مثل سیستم روغن، و هوا و … باعث می شود به برنامه ریزی فعالیتهای نت و همچنین بررسی سوابق و تجزیه و تحلیل داده ها و کشف عیوب کمک کند.
گام هشتم: تجزیه هر سیستم و مجموعه ی اصلی به اجزا و قطعات منفصله آن تا ریزترین سطح مورد لزوم (همان Taxonomy)
مراحل هفتم و هشتم باید براساس نیازهای نگهداری و تعمیرات ماشین آلات صورت بپذیرد و نه براساس کلیه قطعات و اجزای تشکیل دهنده ماشین.
گام نهم: تعریف، طبقه بندی و کدگذاری نیروی انسانی متخصص نگهداری و تعمیرات براساس رده های تعمیراتی، سطح تخصص، واحد مربوطه و …
گام دهم: تعریف، طبقه بندی و کدگذاری، انواع سطوح نگهداری و تعمیرات و تعیین فعالیتهای اصلی و عملیاتی که به منظور نگهداری، حفظ، بهبود و تعمیر بر روی ماشین آلات صورت می پذیرد.
گام یازدهم: طبقه بندی و کدگذاری انواع علل خرابی و یا توقف و بروز مشکل در ماشین آلات و تجهیزات.
گام دوازدهم: تعیین انواع عملیات قابل برنامه ریزی (عملیات PM) برای هریک از سطوح مطرح شده در بند دهم برای هر ماشین، هر سیستم از ماشین و یا هر جزء از سیستمهای هر ماشین.
گام سیزدهم: تعیین زمان و توالی بهینه ی انجام عملیات تعیین شده در بند دوازدهم
گام چهاردهم: تخمین و برآورد نیروی انسانی، ابزار و تجهیزات، مواد و قطعات یدکی و پیش بینی کلیه امکانات و تسهیلات لازم برای انجام هر عمل طرح شده در گام دوازدهم.
گام پانزدهم: تعیین و تعریف تقویم های کاری مناسب و تخصیص ماشین آلات به تقویم های مختلف.
گام شانزدهم: محاسبه و برنامه ریزی زمانبندی شده برای انجام عملیات طرح شده و تعیین ریز فعالیتهایی که باید در هر فاصله زمانی دلخواه (روزانه، هفتگی، ماهانه، و …) روی دستگاه انجام گیرد.
گام هفدهم: بررسی برنامه و تلفیق آنها با موارد اضطراری درخواستی و تعیین فهرست فعالیتهای قابل ابلاغ به پرسنل نت.
گام هیجدهم: طراحی و به اجرا گذاشتن فرمهای اطلاعاتی برای ابلاغ کار، دریافت درخواستهای تعمیر اضطراری، ثبت عملکرد و …
گام نوزدهم: ابلاغ برنامه کاری رسته های تعمیراتی.
گام بیستم: قبت عملیات انجام شده توسط رسته ها، چه در مورد فعالیتهای پیشگیرانه (PM)، و چه در مورد فعالیتهای اضطراری (EM) و یا اصلاحی (CM).
گام بیست و یکم: تشکیل پرونده ی سوابق عملیات انجام شده و ثبت و نگهداری دقیق سوابق ماشین آلات و عملکرد نیروی انسانی.
گام بیست و دوم: تجزیه و تحلیل اطلاعات، مقایسه ی عملکرد و برنامه، ایجاد بازخور برای اصلاح پارامترهای برنامه ریزی در آینده و اصلاح برنامه های آتی.
گام بیست و سوم: تهیه گزارش های مدیریتی، نمودارها، جداول و … و ارائه نتایج عملکرد سیستم.
گام بیست و چهارم: ممیزی سیستم نگهداری و تعمیرات.
مراحل هفتم و هشتم باید براساس نیازهای نگهداری و تعمیرات ماشین آلات صورت بپذیرد و نه براساس کلیه قطعات و اجزای تشکیل دهنده ماشین.
گام نهم: تعریف، طبقه بندی و کدگذاری نیروی انسانی متخصص نگهداری و تعمیرات براساس رده های تعمیراتی، سطح تخصص، واحد مربوطه و …
گام دهم: تعریف، طبقه بندی و کدگذاری، انواع سطوح نگهداری و تعمیرات و تعیین فعالیتهای اصلی و عملیاتی که به منظور نگهداری، حفظ، بهبود و تعمیر بر روی ماشین آلات صورت می پذیرد.
گام یازدهم: طبقه بندی و کدگذاری انواع علل خرابی و یا توقف و بروز مشکل در ماشین آلات و تجهیزات.
گام دوازدهم: تعیین انواع عملیات قابل برنامه ریزی (عملیات PM) برای هریک از سطوح مطرح شده در بند دهم برای هر ماشین، هر سیستم از ماشین و یا هر جزء از سیستمهای هر ماشین.
گام سیزدهم: تعیین زمان و توالی بهینه ی انجام عملیات تعیین شده در بند دوازدهم
گام چهاردهم: تخمین و برآورد نیروی انسانی، ابزار و تجهیزات، مواد و قطعات یدکی و پیش بینی کلیه امکانات و تسهیلات لازم برای انجام هر عمل طرح شده در گام دوازدهم.
گام پانزدهم: تعیین و تعریف تقویم های کاری مناسب و تخصیص ماشین آلات به تقویم های مختلف.
گام شانزدهم: محاسبه و برنامه ریزی زمانبندی شده برای انجام عملیات طرح شده و تعیین ریز فعالیتهایی که باید در هر فاصله زمانی دلخواه (روزانه، هفتگی، ماهانه، و …) روی دستگاه انجام گیرد.
گام هفدهم: بررسی برنامه و تلفیق آنها با موارد اضطراری درخواستی و تعیین فهرست فعالیتهای قابل ابلاغ به پرسنل نت.
گام هیجدهم: طراحی و به اجرا گذاشتن فرمهای اطلاعاتی برای ابلاغ کار، دریافت درخواستهای تعمیر اضطراری، ثبت عملکرد و …
گام نوزدهم: ابلاغ برنامه کاری رسته های تعمیراتی.
گام بیستم: قبت عملیات انجام شده توسط رسته ها، چه در مورد فعالیتهای پیشگیرانه (PM)، و چه در مورد فعالیتهای اضطراری (EM) و یا اصلاحی (CM).
گام بیست و یکم: تشکیل پرونده ی سوابق عملیات انجام شده و ثبت و نگهداری دقیق سوابق ماشین آلات و عملکرد نیروی انسانی.
گام بیست و دوم: تجزیه و تحلیل اطلاعات، مقایسه ی عملکرد و برنامه، ایجاد بازخور برای اصلاح پارامترهای برنامه ریزی در آینده و اصلاح برنامه های آتی.
گام بیست و سوم: تهیه گزارش های مدیریتی، نمودارها، جداول و … و ارائه نتایج عملکرد سیستم.
گام بیست و چهارم: ممیزی سیستم نگهداری و تعمیرات.