فهرست مطالب
نگهداری و تعمیرات اصلاحی Corrective Maintenance چیست؟
نگهداری و تعمیرات اصلاحی فرایند بازگرداندن داراییهای فیزیکی یا تجهیزات سازمان به روند کارکرد عادی، پس از توقفهای برنامهریزینشدهٔ آنها است. این فرایند شامل عیب یابی، جداسازی قطعات، تنظیم مجدد تجهیز، تعمیر، تعویض، و بازسازی تجهیزات است.
آیا تا به حال ماشین لباسشویی یا ماشین ظرفشویی خراب خانهٔ خود را تعمیر کرده‌اید؟
نت اصلاحی اقدام برنامه‌ریزی‌نشده‌ای است که با توقف برنامه‌ریزی‌نشده تجهیزات آغاز میشود و یک سیستم را به سطوح عملکرد مورد نیاز اولیه باز می‌گرداند. تنها تفاوت بین نگهداری و تعمیرات اصلاحی در لوازم خانگی و نگهداری و تعمیرات اصلاحی در دنیای صنعت این است که دومی ممکن است عمیق‌تر به بررسی علل ریشه‌ای خرابی، تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و کاهش احتمال خرابی تجهیزات در آینده بپردازد.
گردش‌کار نگهداری و تعمیرات اصلاحی
انواع نگهداری و تعمیرات اصلاحی
نت اصلاحی به دو نوع برنامه‌ریزی‌شده و برنامه‌ریزی‌نشده تقسیم میشود.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌شده (بابرنامه)
دو روش برای برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیرات اصلاحی وجود دارد.
۱٫ نگهداشت اصلاحی زمانی برنامه‌ریزی میشود که از استراتژی نگهداری و تعمیرات کارکرد تا خرابی یا Run to Failure استفاده شود. این زمانی اتفاق می‌افتد که یک دارایی اجازه دارد تا زمانی که خراب شود، کار کند و پس از آن تعمیر یا جایگزین شود. این نوع از نگهداری و تعمیراتِ اصلاحی فقط با دارایی‌ها و تجهیزات غیر حیاتی که به راحتی و به شکلی ارزان ترمیم یا تعویض می‌شوند و یا در سیستم‌هایی که دارای افزونگی و تجهیز پشتیبان هستند کارکرد دارد.
۲٫ نگهداری و تعمیرات اصلاحی زمانی برنامه‌ریزی میشود، که به عنوان بخشی از نت پیشگیرانه PM یا نت مبتنی بر وضعیت CBM عمل کند. هر دو استراتژی نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و مبتنی بر وضعیت سعی می‌کنند مشکلات را قبل از اینکه باعث خرابی تجهیزات شوند پیدا کنند. اگر مشکلی پیدا شود، نگهداری و تعمیرات می‌تواند برنامه‌ریزی و زمان‌بندی شود.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌نشده (بدون برنامهٔ قبلی)
نگهداری و تعمیرات اصلاحی در دو موقعیت برنامه‌ریزی‌نشده در نظر گرفته میشود.
۱٫ هنگامی که یک برنامه نت پیشگیرانه وجود دارد، نت اصلاحی بدون برنامه هنگامی رخ می‌دهد که بین اقدامات نگهداری و تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده خرابی رخ می‌دهد. بسته به در دسترس بودن ابزار، قطعات و پرسنل، نگهداری و تعمیرات ممکن است به صورت فوری و یا با تاخیر انجام شود.
۲٫ هنگامی که دارایی و تجهیز نشانه‌هایی از خرابی احتمالی را نشان می‌دهد یا به طور غیرمنتظره‌ای به نقطهٔ خرابی می‌رسد، نگهداری و تعمیرات اصلاحی می‌تواند برنامه‌ریزی‌نشده باشد. در این سناریو، هیچ اقدام نگهداری و تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده‌ای برای تشخیص خرابی قبل از وقوع یا رفع آن پس از وقوع وجود ندارد.
دسته بندی دیگری از انواع نگهداری و تعمیرات اصلاحی
در دسته‌بندی دیگری، نت اصلاحی در اغلب سازمان‌ها در پنج طبقه تقسیم می‌شوند.
۱. تعمیر: بازگرداندن یک تجهیز خرابشده به وضعیت عملیاتی خود.
۲. تعمیرات اساسی: بازگرداندن یک تجهیز به وضعیت سرویسدهی کامل آن، درست به همان صورت که توسط استانداردهای قابلیت نگهداری و تعمیرات مشخص شده است. در تعمیرات اساسی تجهیزات به صورت مناسب بازرسی و تعمیر می‌شوند.
۳. بازیافت: از بین بردن مواد و قطعات غیرقابل تعمیر و استفاده از مواد و قطعات قابل بازیافت از تجهیزات مرمتناپذیر.
۴. سرویس: برطرف کردن مشکل پس از انجام اقدامات اصلاحی انجام میشود. به عنوان مثال، جوشکاری یا پر کردن مجدد میل لنگ پس از تعمیر موتور.
۵. بازسازی: بازسازی یک تجهیز به صورتی که تا حد امکان نزدیک به استانداردهای اصلی درنظرگرفتهشده برای تجهیز از نظر عملکرد، ظاهر، و طول عمر آن باشد. بازسازی شامل جدا کردن قطعات از تجهیز، بررسی آنها، تعمیر قطعات فرسوده، و جایگزینی قطعات غیرقابل ترمیم در راستای مشخصات اصلی و تلورانس تولید است. سپس تجهیزات دوباره سرهم شده و برای اطمینان از مطابقت آنها با الزامات تولید مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
این پنج دسته معمولا به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نت اصلاحی بدون برنامه و نت اصلاحی بابرنامه.
نت برنامه‌ریزی‌نشده (بدون برنامه) در مقابل نت برنامه‌ریزی‌شده (بابرنامه)
نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌نشده: به اقدامات تعمیری اشاره دارد که بلافاصله پس از شکست یک دارایی انجام می‌شوند. این خرابی‌ها بحرانی در نظر گرفته می‌شوند و اقدامات اصلاحی بدون تاخیر مورد نیاز هستند. زمان خرابی تجهیزات برنامه‌ریزی‌نشده بر عملکردهای مهم کسب وکار تاثیر می گذارد و سودآوری را محدود می‌کند.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌شده: به اقدامات تعمیری‌ای اشاره دارد که الزامی هستند اما می‌توانند به تاریخ بعدی موکول شوند. این امر می‌تواند به دلیل بودجه، زمان یا محدودیت در تعداد کارکنان باشد. برخی از اقدامات نگهداری و تعمیرات همچنین نیاز به خدمات فنی بیشتری دارند که ممکن است سازمان نیاز به برون سپاری آنها داشته باشد.
استراتژی نت کارکرد تا خرابی در مقایسه با نت پیشگیرانه
- نت کارکرد تا خرابی Run to Failure: در این استراتژی، یک تجهیز مجاز است تا زمانی که خراب شود به کار خود ادامه دهد و بدون هیچ برنامهٔ نگهداری و تعمیراتی تا نقطهٔ تعمیر یا جایگزینی برسد. این استراتژی تنها برای سیستم‌های دارای پشتیبان و تجهیزات غیر بحرانی مناسب است که به راحتی قابل تعمیر و جایگزینی هستند.
- نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (به عنوان بخشی از نگهداری و تعمیرات اقتضایی (CBM): در این استراتژی به صورتی کنش‌مند، مشکلات تجهیزات در طول بازرسی‌های نت پیشگیرانه و نت اقتضایی شناسایی می‌شوند.
مزایای نگهداری و تعمیرات اصلاحی
نت اصلاحی هنگامی که به درستی اجرا شود مزایای بسیاری را به همراه دارد. مزایای آن عبارتند از:
- کاهش نیاز به برنامه‌ریزی: در مقایسه با نت پیشگیرانه و نت مبتنی بر وضعیت این نوع از نگهداشت به برنامه‌ریزی کمتری نیاز دارد.
- ساده‌سازی امور: با توجه به ماهیت استراتژی نت اصلاحی که مبتنی بر نیاز تجهیز است، تیم‌های نگهداری و تعمیرات می‌توانند تا زمانی که خرابی رخ دهد، روی کارهای دیگر تمرکز کنند. همچنین فرایند نت اصلاحی ساده است و به ابزارهای پیچیده برای شناسایی عیوب قبل از وقوع نیاز ندارد.
- افزایش بهره‌وری هزینه‌ها برای تجهیزات غیر بحرانی: به جای صرف منابع برای ایجاد یک برنامه نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه برای تجهیزات غیر حیاتی، نت اصلاحی به شما این امکان را می‌دهد تا با انجام عملیات نگهداشت فقط در صورت نیاز در هزینههای خود صرفه‌جویی کنید.
اگرچه نت پیشگیرانه کارکردی کاملاً بی‌نقص ندارد اما ترکیب استراتژی نت اصلاحی و نگهداری پیشگیرانه می‌تواند ایمنی محل کار را بهبود بخشد، عمر مفید دارایی‌ها را افزایش دهد و برنامه‌ریزی منابع را بهینه کند.
معایب نگهداری و تعمیرات اصلاحی
مانند هر موضوع دیگری، این استراتژی نگهداری و تعمیرات معایب خود را نیز دارد. معایب احتمالی عبارتند از:
- افزایش مولفهٔ پیشبینیناپذیری: استراتژی نت اصلاحی می‌تواند منجر به انباشت سفارشات کاری شود. در این استراتژی شما هرگز نمی‌دانید چه زمانی مشکلات بوجود می‌آیند. عدم آگاهی نسبت به زمانی که به تکنسین ها و قطعات خاص نیاز خواهید داشت، عدم اطمینان به تجهیزات و داراییهای فیزیکی را افزایش می‌دهد.
- افزایش هزینههای نگهداری و تعمیرات: هنگامی که نت اصلاحی بدون داشتن یک استراتژی نگهداشت پیشگیرانه فراگیر در سازمان جاری شود، ممکن است دسترسی به قطعات تجهیزات خراب به سرعت میسر نباشد.این امر به خودی‌خود می‌تواند باعث افزایش هزینههای مرتبط با نگهداری و تعمیرات اضطراری شود (به عنوان مثال اضافه‌کاری کارگران، برون سپاری کار به تکنسین‌های بیرون سازمان، درخواست حمل و نقل سریع قطعه و تجهیز مورد درخواست).
- افزایش ریسک ایمنی: برای تکنسین‌های نگهداری و تعمیرات عجله در انجام رویه‌های عملیاتی استاندارد (SOP) در تلاش برای احیای سریع داراییهای مهم غیر معمول نیست. متأسفانه چنین رویکرد توام با عجله می‌تواند به محیط‌های کاری ناامن منجر شود.
مزایا و معایب نگهداری و تعمیرات اصلاحی
نمونه‌هایی از نگهداری و تعمیرات اصلاحی
چندین سناریو مختلف وجود دارد که می‌توان از نگهداشت اصلاحی استفاده کرد. این نمونه‌ها را می‌توان به وظایف برنامه‌ریزی‌شده و برنامه‌ریزی‌نشده تقسیم کرد.
نمونه‌هایی از نگهداری و تعمیرات اصلاحی بابرنامه
۱٫ تصور کنید یک دارایی مجهز به چندین فن و هواکش است. اگر یکی از آنها خراب شود و تعداد زیادی فن اضافی در انبار شما وجود داشته باشد، این تجهیز همچنان می‌تواند به درستی کار کند، که به این معنی است که تعمیرات برای این تجهیز سریع و کم هزینه خواهد بود. به همین دلیل، شما تصمیم می‌گیرید که به فن‌ها اجازه دهید تا زمانی که یکی از آنها از کار بیفتد، به کار خود ادامه دهند و هیچ‌گونه برنامهٔ نگهداشت خاصی برای آنها تعریف نمی‌کنید و صرفاً به محض از کارافتادن یکی از فن‌ها آن را تعویض می‌کنید. این نمونه‌ای از استراتژی نگهداری و تعمیرات اصلاحی و نمونه‌ای از نت کارکرد تا خرابی است.
۲٫ فرض کنید هر دو هفته یکبار بر اساس برنامهٔ نت پیشگیرانهٔ خود بازرسی‌های دوره‌ای را روی سیستم نوار نقالهٔ واحد تولیدی خود انجام می‌دهید. در یکی از این بازرسی‌ها متوجه می‌شوید که برخی از بلبرینگ‌های نوار نقاله آسیب دیده‌اند، بنابراین آنها را تعویض می‌کنید. این نمونه‌ای از نگهداری و تعمیرات اصلاحی پیشگیرانه است.
نمونه‌هایی از نگهداری و تعمیرات اصلاحی بدون برنامه
۱٫ فرض می‌کنیم که در تاسیسات شما یک کمپرسور نصب است. برنامهٔ شما این است که بعد از هر ۱۰۰ ساعت کارکرد این تجهیز بازرسی و تعمیر شود تا به درستی به کار خود ادامه دهد. با این حال، این تجهیز تنها پس از ۷۵ ساعت استفاده خراب میشود و شما باید تعمیراتی اضطراری را روی آن انجام دهید. این یک نمونه از نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌نشده است.
۲٫ همچنین نگهداری و تعمیرات اصلاحی بدون برنامه اگر هیچ برنامه‌ای برای نگهداشت تجهیز، و یا تعمیر یا تعویض یک قطعه تجهیزات قبل از خرابی نداشته باشید نیز رخ می‌دهد. به عنوان مثال، سازمان شما نمی‌تواند هزینه خرابی یکی از لیفتراک‌های خود را تامین کند و در عین حال هیچ گونه برنامه نت پیشگیرانه‌ای را نیز برای این تجهیز تعریف نکرده است. هنگامی که این تجهیز خراب میشود و تکنسین‌های تعمیراتی تقلا می‌کنند تا آن را دوباره راه بیاندازند، این را به عنوان نگهداری و تعمیرات اصلاحی برنامه‌ریزی‌نشده در نظر می‌گیریم.
چگونه نگهداری و تعمیرات اصلاحی را کاهش دهیم
از آنجایی که نگهداری و تعمیرات اصلاحی اغلب مترادف با نگهداری و تعمیرات واکنشی است، منطقی است که سازمان‌ها به دنبال راه هایی برای کاهش تعداد اقدامات نگهداری و تعمیرات اصلاحی باشند. اگرچه شرایط و موقعیت‌های خاصی وجود دارد که در هنگام بروز مشکل، اصلاح آن منطقی است، اما در بسیاری از موارد دیگر، بهتر است در وهله اول از بروز مشکل جلوگیری شود.
در ادامه به چند نکته در مورد چگونگی کاهش اقدامات نگهداری و تعمیرات اصلاحی در سازمان شما می‌پردازیم:
۱. روی فناوری مناسب سرمایه گذاری کنید:
با استقرار و بهره‌برداری از نرم افزار نگهداری و تعمیرات ، می‌توانید به کارکنان واحد نگهداشت خود امکان ردیابی و دسترسی به داده‌های حیاتی تجهیزات را بدهید. نرم افزار CMMS اغلب می‌توانند تحلیل‌های مبتنی بر داده و گزارش‌هایی تولید کنند که می‌توانند به شما در تصمیم‌گیری بهتر و اولویت‌بندی حیاتی‌ترین اقدامات کاری برای به حداکثر رساندن تولید و کارایی کمک کنند.
۲. روی تیم خود سرمایه گذاری کنید:
فرایند استخدام و همچنین برنامه توسعه حرفه‌ای خود را اصلاح کنید. اطمینان حاصل کنید که مشوق‌هایی برای ادامه تحصیل، دریافت گواهینامه‌های مهارتی یا فرصت‌های شبکه‌سازی برای نیروی انسانی خود ارائه می‌دهید، تا تیم شما همیشه نسبت به آخرین پیشرفت‌های حوزهٔ کاری خود آگاه و بامهارت باقی بماند.
۳. کارکنان خود را به منظور استفاده از ابزار‌ها آموزش دهید:
اگر فردی در سازمان نحوه استفاده از ابزارهای کار را به خوبی نداند، آنگاه دیگر سرمایه‌گذاری روی فناوری‌های پیشرفته فایده‌ای ندارد. علاوه بر این، باید اطمینان حاصل کنید که تیم شما از لحاظ فنی برای تشخیص علائم مشکلات احتمالی و فهم گزارش خرابی‌های تجهیزات در حین انجام سایر وظایف نگهداری و تعمیرات آموزش دیده باشد.
۴. تخصیص دستورکارهای نت را خودکار کنید:
بسته به کارکنان نگهداری و تعمیرات و انواع تجهیزات و سیستم‌هایی که در اختیار دارید، ممکن است تصمیم بگیرید که تخصیص دستورکارهای نت را برای نقص‌های خاصی از تجهیزات خودکار کنید تا یک دستهٔ خاص از دستورکارها مستقیماً به دست یک نیرو یا تکنیسین خاص برید.با این کار می‌توانید مرحلهٔ میانی چرخهٔ تخصیص را که معمولا مدیران میانی و سرپرست‌ها را شامل میشود، که این کار را به صورت دستی انجام می‌دهند، را حذف کنید تا آنها به کارهای مهم‌تری برسند.
۵. اولویت بندی و برنامه‌ریزی موثر:
با استفاده از سیستمی مانند نرم افزار CMMS، می‌توانید کارها را اولویت بندی کنید و همچنین اقدامات تکنسین‌ها را به شکلی موثر برنامه‌ریزی کنید. به عنوان مثال، به راحتی می‌توانید تمام وظایف نگهداری و تعمیرات اصلاحی را در یک فرایند یا در یک مرکز خاص دسته‌بندی کنید تا زمان و اثرگذاری نیروی کار خود را بهینه سازید.
۶. تاریخچه‌ای از اقدامات و وضعت تجهیز تهیه کنید:
مزیت دیگر استفاده از نرم افزار نگهداری و تعمیرات این است که تمام کارهای قبلی، سفارشات، سوالات و خرابی ها در دسترس تکنسین فعلی قرار می‌گیرد. این فرد ممکن است بتواند الگوها را تشخیص دهد یا مشکلات یا مسائلی را که علیرغم کار انجام شده بارها و بارها رخ داده است، را متوجه و مستند سازد.
۷. ابزار‌آلات و تجهیزات ضروری را ذخیره کنید:
مطمئن شوید که تکنسین‌های شما به کیت‌های ابزار از پیش‌آمده، تجهیزات تست و آزمایش و سایر قطعات و مواد اولیه دسترسی داشته باشند تا اقدامات رایج نگهداری و تعمیرات اصلاحی را به سهولت تکمیل کنند. این موضوع باعث میشود زمانی که آنها برای هر کار دستور‌کار صرف می‌کنند بهینه شود.
۸. از فرصت‌های بازرسی استفادهٔ بهینه کنید:
هر زمان که یک تکنسین روی یک قطعه از تجهیزات کار می‌کند، باید به سرعت آن را برای سایر مشکلات احتمالی بررسی کرد. به کارکنان خود یاد دهید که متوجه مشکلات شوند و به آنها این قدرت و توانایی را دهید تا دستورات یا سؤالات اصلاحی بیشتری را مطرح کنند.
سوالات اساسی دربارهٔ نگهداری و تعمیرات اصلاحی
۱. نسبت ایده‌آل نت اصلاحی در مقابل نت پیشگیرانه چیست؟
یافتن تعادل مناسب بین نت اصلاحی و پیشگیرانه احتمالاً مشکل است. جان دی، مدیر عملیاتی در آلومکس کارولینای جنوبی، به این سوال با استفاده از فلسفه نگهداشت ۶ به ۱ پاسخ می‌دهد. این فلسفه حکم می‌کند که به ازای هر شش اقدام مربوط به نت پیشگیرانه ممکن است نیاز به انجام یک کار اصلاحی داشته باشید.
این نسبت تضمین می‌کند که مشکلات تجهیزاتی که با نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه قابل پیش‌بینی نیستند، با اقدامات اصلاحی برنامه‌ریزی‌شده، قبل از وقوع خرابی و گسترش آن به خرابی بیش از حد، رفع می‌شوند. در حالی که فلسفه نگهداری و تعمیرات ۶ به ۱ یک متر و معیار مفید برای برنامه‌ریزی نگهداشت تجهیزات ارائه می‌دهد، اما باید توجه داشت که این نسبت در هر سازمانی منحصر به فرد است. هیچ چیز جایگزین داشتن یک فهرست کامل از داراییهای فیزیکی، ردیابی رفتار تجهیزات و تنظیم دقیق یک استراتژی سفارشی نت پیشگیرانه نمی‌شود.
۲. چه زمانی باید از نگهداری و تعمیرات اصلاحی استفاده کرد؟
همیشه بهتر است نگهداری و تعمیرات اصلاحی همراه با یک برنامه جامع نت پیشگیرانه (PM) استفاده شود. کارشناسان توصیه می‌کنند فقط در صورت لزوم به نگهداری و تعمیرات اصلاحی تکیه کنید. اتکای شما به این استراتژی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله اینکه تجهیزات خاص چقدر برای عملیات روزانهٔ سازمان و واحد تولیدی – صنعتی حیاتی هستند، هزینه از کار افتادن این تجهیزات چه قدر است و اینکه در صورت بروز مشکل قطعات تا چه حدی به راحتی قابل تعویض هستند.
هنگامی که شک دارید، قانون ۸۰/۲۰ را دنبال کنید: ۸۰ درصد از تلاش‌ها و اقدامات خود را به سمت انجام PMها سوق دهید و ۲۰ درصد از توجه خود را به سمت نگهداری و تعمیرات اصلاحی هدایت کنید.
استفاده از یک نرم افزار نگهداری و تعمیرات – CMMS مناسب هم می‌تواند به سازماندهی، بهینه‌سازی و شخصی‌سازی استراتژی نگهداری و تعمیرات شما کمک کند. هرچه به کمک سیستم نرم‌افزاری داده‌های بیشتری از تجهیزات موجود در تاسیسات خود جمع‌آوری کنید، تصمیم‌گیری مقرون‌به‌صرفه‌تر و انجام خدمات آسان‌تر میشود.
خلاصه
نگهداری و تعمیرات اصلاحی سازمان‌ها و واحدهای تولیدی و صنعتی را ملزم می‌کند که روی نیروی انسانی و منابع کافی سرمایه گذاری کنند تا بتوانند در صورت بروز مشکلات تجهیزات را به درستی مدیریت کنند. سازمان‌ها می‌توانند با استفادهٔ توامان و واقع‌بینانه از نگهداشت بابرنامه و بدون برنامه و نت پیشگیرانه از خرابی‌های عمده برنامه‌ریزی نشده جلوگیری کنند و طول عمر تجهیزات را افزایش دهند. به یاد داشته باشید که هنگام برنامه‌ریزی برنامه‌های نگهداشت، نسبت نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه به نگهداری و تعمیرات اصلاحی را با نسبت ۸۰ درصد به ۲۰ درصد هدف خود قرار دهید.
